Nekpijn: gerelateerd aan de mobiele telefoon, maar begint eerder

Fysiek is Anna Fiand geen groot kaliber. Beroepsmatig is ze dat wel. Als de slanke chiropractor met haar onderarm op haar nek leunt, kreun je niet onder haar gewicht. Men is nogal verrast. Ze doet het twee keer. Rechtop zittend in de stoel voelt het niet als een last. Qua gewicht is het alsof een kat het zich daar gemakkelijk maakt. Dan krom je je rug, zakt weg in de typische slordige bureauhouding. En ineens ligt Anna's gewicht op je schouders alsof ze een krachtpatser is. Het verschil in spanning is duidelijk waarneembaar. Men begrijpt welke werelden er liggen tussen juiste en onjuiste houding.

Het experiment vindt plaats in de praktijk, Chiropractie Wenen, die Anna Fiand, Master of Sience Chiropractic en fysiotherapeut, samen met chiropractor en fysiotherapeut Wolfgang Placht runt. "Sinds Corona hebben we de wachtkamer vol met nekwervelkolomproblemen," zegt ze, "de klachten zijn niet nieuw, ze zijn alleen frequenter geworden met het thuiskantoor."

De pijn zit in de verkeerde stoel

Niet dat elk bedrijf volledig is uitgerust met ergonomisch geavanceerd kantoormeubilair. Maar in het thuiskantoor werken mensen aan de keukentafel of zitten op de rand van het bed in hun slaapkamer. Vervolgens brengen ze de gevolgen naar specialisten, van chiropractie tot orthopedie. Dr. Gerd Ivanic, docent en primarius van het Instituut voor Orthopedische en Cardiologische Revalidatie van de Privatklinik Graz Ragnitz, bevestigt ook: "De gevallen nemen toe, vooral door de verkeerde houding in de omgang met tablets, desktop computers en mobiele telefoons."

Statistieken geven de cijfers hierover. De "Frankfurter Allgemeine" citeerde de berekeningen van het analyseplatform "App Annie", volgens welke mensen in 2020 wereldwijd 3,7 uur per dag aan hun smartphone besteden. Volgens Postbank Youth Digital Studies zullen Duitse jongeren tot 40 jaar in 2022 gemiddeld 86,2 uur per week online zijn, in 2021 was dat met 85,1 uur slechts iets minder. Vanaf 40 jaar neemt het verlangen naar digitale activiteit af: in 2022 was dat 55,4 uur, een jaar eerder 55,6 uur. Het populairste apparaat om online te zijn - ongeacht de leeftijd - is de smartphone, met 84 procent.

Nekpijn: het hoofd weegt zwaar als je naar de mobiele telefoon staart

. Bureauwerk en computers dwingen je te zitten, smartphones laten je naar beneden kijken. "Het meest voorkomend zijn klachten aan de halswervelkolom en de zogenaamde gsm-nek," zegt dr. Ivanic. "Maar patiënten komen ook bij ons met oorsuizen, kauwpijn, duizeligheid of onvast lopen." De spanning kan uitstralen door het hele lichaam. "Een patiënt uit de directie van een groot bedrijf kwam bij ons met hoofdpijn en misselijkheid. We moesten haar hele dagelijkse routine, werkroutine en kantoorinrichting veranderen."

In het New York Hospital for Spine Surgery and Rehabilitation onderzocht Dr. Kenneth Hansraj hoe spieronevenwichtigheden ontstaan. De studie, die verscheen in het tijdschrift Surgical Technology International, maakt het hoofd zwaar. Normaal weegt hij bij volwassenen ongeveer zes kilo. Hoe meer hij naar voren gebogen is, hoe meer gewicht hij op de halswervelkolom legt. Alleen al bij een kanteling van 15 graden neemt de belasting toe tot 13 kilogram. Smartphonegebruikers laten hun hoofd tot 60 graden zakken. De nekspieren worden overbelast en krachten tot 27 kilo werken in op de nek en rug.

Plaatsproblemen tijdens de zwangerschap

. "Patiënten willen altijd weten waar hun pijn vandaan komt," zegt chiropractor Anna Fiand. Haar antwoord is simpel: "Omdat we leven." En dat het leven begint in de baarmoeder. Als het skelet van de zwangere vrouw niet goed is afgesteld, ontstaat gemakkelijk een slechte houding, die gevolgen kan hebben voor het kind. Het heeft dan te weinig ruimte om goed te liggen. Als alleen het heiligbeen van de moeder naar voren valt of het bekken naar binnen, kan het tegen het hoofdje van het embryo drukken en het opzij duwen. Het is alsof het kind een kromme nek heeft; als de druk van achteren komt, is het hetzelfde als de nek van een mobiele telefoon.

"Bij de geboorte moet het kind meestal met het hoofd eerst door een uiterst nauwe tunnel. Dit is ook een zware belasting voor de halswervelkolom, die daarbij kan worden verplaatst of geblokkeerd omdat de spieren die de schedel en de romp verbinden nog zwak zijn. Als de eerste en tweede nekwervel van de baby's na elke geboorte werden bijgesteld, kon de kinderen vaak een odyssee bespaard blijven," zegt Fiand. Als verloskundigen ook getraind zouden zijn in craniosacraaltherapie, zou de oorzaak in twee minuten in de verloskamer weggenomen kunnen worden. Maar als de atlas (de eerste nekwervel die het hele hoofd ondersteunt) en de as of epistropheus (de tweede nekwervel en de rotatie-as van het hoofd) verplaatst blijven, dwaalt men soms met het kind van dokter naar dokter.

Verstoorde informatiestroom van hersenen naar extremiteiten

. Het scala aan klachten dat zich kan voordoen is groot. Oorzaken van huilende kinderen, of problemen met coördinatie en concentratie kunnen beginnen bij de nekwervels, want daar zitten de belangrijkste receptoren van beweging en houding. Verplaatste wervels zetten druk op het zenuwstelsel. Verschoven wervels belemmeren de onbelemmerde informatiestroom van het zenuwstelsel van de hersenen naar de periferie en terug. Het kind kruipt, maar niet helemaal correct: eigenlijk moet het kruislings kruipen, d.w.z. de rechterhand met het linkerbeen naar voren bewegen of de linkerhand met het rechterbeen naar voren. Het gaat hierbij om een verbinding tussen de rechter- en linkerhersenhelft en het lichaam. . Als de nekwervels echter verplaatst zijn, werkt de informatiestroom van de hersenen niet goed, waardoor het kind hand en been aan dezelfde kant beweegt of met één been sleept, wat slechts twee voorbeelden van vele zijn. Ook de keten van spieren die het kind later nodig heeft om rechtop te staan en die het stabiel houdt bij het lopen, kan zich niet goed ontwikkelen. Het resultaat: het loopt, maar fysiologisch niet helemaal correct.

Desondanks functioneert het menselijk systeem. Maar het kan gebeuren dat het kind op driejarige leeftijd platvoeten heeft, omdat de voetboog zich niet kon ontwikkelen. Vaak genoeg worden ouders dan gerustgesteld dat het er wel overheen zal groeien. Integendeel, zegt Anna Fiand: "De boog dient als schokdemper. Zonder dat kunnen we niet goed rollen, namelijk over de grote teen, en dat bevordert het ontstaan van platvoeten, spreidvoeten en hallux valgus. Het een leidt dus tot het ander."

Rijden met de handrem erop

. Nekproblemen kunnen dus al beginnen voordat iemand kan lopen. Dingen hangen met elkaar samen, bouwen op elkaar voort. Sommige kinderen hebben problemen met de fijne motoriek, wat merkbaar is als ze te hard drukken bij het schrijven op school. Ze vinden het moeilijk om een coördinatief complex bewegingspatroon uit te voeren, bijvoorbeeld een jumping jack. Dit zijn allemaal signalen in het microbereik, maar leraren en ouders concluderen niet: "Laten we eens naar de halswervelkolom kijken. Ze zeggen eenvoudigweg: het kind is onhandig. Anna Fiand zegt: "Het kind is niet onhandig, het is alleen neurologisch niet goed afgesteld. Hij beweegt zich met de handrem erop."

Een verschijnsel van deze tijd.

Een verschijnsel van deze tijd, zegt ze. "Bepaalde spierketens zijn er verantwoordelijk voor dat we slobberen of rechtop gaan staan."

Het slobberen zorgt voor spanning. Hij trekt de handrem aan. De rechtopstaande houding maakt axiale belasting mogelijk. Kortom, hij zet de handrem vrij. Als de keten van bewegingen om rechtop te komen te zwak ontwikkeld is, remt men zichzelf af, en vaak voor het leven.

Anna Fiand beschrijft dit levendig. De eerste verschoven wervels veroorzaken nog geen problemen in het lichaam. De hersenen compenseren. Maar dat duurt niet eeuwig, op een gegeven moment verandert de structuur. Op de botten vormen zich scherpe randen die lijken op muizentanden. Er is een onjuiste belasting van de botten. Door de slechte houding worden de tussenwervelschijven naar achteren gedrukt. Het geluid dat veel mensen kennen als ze hun hoofd laten tollen is zo'n slijtage. "Het is alsof er zand in je nek druppelt."

Het zenuwstelsel, de detective in het lichaam

. Het is het zenuwstelsel dat de verwerking van informatie in de hersenen regelt en voortdurend de doeltoestand in de hersenen vergelijkt met de werkelijke toestand in de periferie. Het is de hoogste controle-autoriteit in het lichaam. Als iets niet werkt, wordt geprobeerd het aan te passen. Chiropractie, legt Fiand uit, "wil ervoor zorgen dat het zenuwstelsel en de hersengebieden adequaat kunnen samenwerken, van de eerste tot de laatste ademhaling." Een verheven doel. Alleen al sinds 2018 zijn er dertig nieuwe hersengebieden ontdekt. Obstakels en blokkades uit alle richtingen staan adequaat werk in de weg, zoals hyperaciditeit, stress, trauma, ontstekingen of hormoononevenwichtigheden, om maar de gebruikelijke verdachten te noemen.

"Het lichaam wordt dubbel belast," zegt Anna Fiand, "door de slechte houdingen die we erven; en door de slechte houdingen die later komen," zij het door tablets en mobiele telefoons of trauma's na een ongeluk, bijvoorbeeld. Na het klassieke whiplashletsel wordt vaak iets over het hoofd gezien. Röntgenfoto's tonen fracturen, maar alleen MRI's tonen de toestand van de weke delen, en structurele veranderingen worden vaak pas maanden later duidelijk. Vooral de steile stand van de halswervelkolom wordt onderschat, hoewel juist deze een rattenstaart van secundaire klachten heeft, variërend van hoofdpijn en nekpijn tot concentratieproblemen, burn-out of verlies van libido.

Letsel aan de halswervelkolom wordt vaak onderschat.In deel 2 van deze serie kijken we naar wat je kan helpen bij nekpijn, schouder- en nekklachten. Autorin: Andrea Fehringer / Titelbild: Jonas Leupe via unsplash