Broeken in hondenmagen en heupprotheses voor katten: een bezoek aan het dierenziekenhuis

Een Newfoundlander hurkt met druipende tong onder de balie van de receptie. Achter hem hinkt een husky door de schuifdeur. En een kartuizer kat jankt vanuit een transportbox in de wachtruimte. Het is "volle bak" op dinsdagochtend in het Universitair Dierenziekenhuis Zürich.

Terwijl ik naar de drukte van de dieren kijk, slaat mijn fantasie op hol. Steekt er straks een olifant zijn slurf door de ingang? Het dierenziekenhuis behandelt tenslotte ook dierentuindieren. Ik vraag het meteen aan de medisch directeur Jean-Michel Hatt als hij me verwelkomt voor een rondleiding door het ziekenhuis. Hij zegt lachend:

\"Er is zelfs al een olifant uit Frankrijk in een vrachtwagen naar ons toe gereden. Maar meestal rijden onze dierenartsen naar de dierentuin.\"

Elefanten, leeuwen, paarden, koeien, varkens, honden, katten, stokstaartjes, degoes, zebravinken: het dierenziekenhuis verzorgt allerlei patiënten van vijf gram tot vijf ton lichaamsgewicht. Ik ben er voor de "tots": de kleine dieren. Zij hebben de grootste afdeling in het ziekenhuis. Jaarlijks komen er zo'n 14.000 honden en 6.000 katten in en uit de kleindierenkliniek.

Meer dieren en eisen, ruimtegebrek

Ik realiseer me hoeveel ruimte dit vergt als we de lange trap oplopen en door de bijna eindeloze gang naar achteren lopen. Gastro-enterologie, cardiologie, dermatologie, dialyse, neurologie: elk specialisme voor mensen is ook beschikbaar voor dieren. Zelfs de kliniekapparatuur komt grotendeels uit de kindergeneeskunde - de apparaten hebben de perfecte afmetingen. Ik zou graag een kijkje achter de deuren nemen. Dat mag ik ook: Jean-Michel Hatt geeft me door aan Sebastian Knell, Senior Consultant in Small Animal Surgery.

Ik ga met hem de anesthesieafdeling binnen. Een handjevol medewerkers is op dit moment twee miniatuur bundeltjes vacht aan het verdoven. De ene is een Chihuahua met een hydrocephalus waarin zich hersenvocht heeft opgehoopt. Dit is een veel voorkomende aandoening bij dwergrassen. De andere is een bastaardhond die een trauma heeft opgelopen - mogelijk door een val van een balkon of een botsing met een auto. Maar vaker komen andere aandoeningen voor. De meeste, vaak raszuivere, dieren hebben orthopedische problemen, zegt Sebastian Knell. Afhankelijk van het ras worden verschillende gewrichten aangetast:

\"Bij honden hebben we vooral hernia's bij Franse Bulldoggen en elleboogdysplasie bij Labradoodles. Bij katten zijn het heup- en knieschijfproblemen bij Brits Kortharen en Maine Coons.\"\"

Er is net een Fransoos met een nekbrace aangekomen. Hij zit in een kleine aangrenzende kamer, zichtbaar overstuur. De verdoving lijkt te werken. Maar waarom is hij gescheiden? "Om redenen van ruimte," zegt Sebastian Knell. De dierenkliniek loopt langzaam tegen zijn grenzen aan. Dit komt vooral door het groeiende aantal huisdieren en de behoeften van hun eigenaren. "Vroeger werden dieren sneller geëuthanaseerd, maar tegenwoordig kunnen eigenaren zich complexere behandelingen veroorloven." Dit is mogelijk dankzij steeds betere medische mogelijkheden.

Van de aangepaste prothese naar revalidatie

Sebastian Knell laat een paar kamers verder zien wat dit concreet betekent. Hier brengen chirurgen een heupprothese in bij een Duitse herdershond. Geen standaardmodel, zoals een paar jaar geleden, maar een 3D-reconstructie op maat. Ik kan mijn verwondering nauwelijks inhouden. "Is dat mogelijk voor elk gewricht?" wil ik weten. "In theorie wel. Maar het zijn vooral heupprotheses die tot nu toe routine zijn. Knie- en elleboogprothesen gebruiken we maar heel af en toe."

Volgens Sebastian Knell zijn vooral sportblessures toegenomen, bijvoorbeeld door behendigheidssporten met honden. "Border Collies blesseren vaak hun schouders bij het rennen van slaloms," zegt de senior consultant. Hersteltherapie, bijvoorbeeld in het eigen fysiotherapiecentrum van de kliniek, is in zulke gevallen bijzonder belangrijk. Maar:

\"Ik moet eigenaren van gezelschapsdieren vaak overhalen om te revalideren. Velen zijn niet verzekerd en willen het zonder nazorg doen. Maar dat is geld besparen op de verkeerde plek.\"

Diereigenaren tasten vaak diep in de buidel voor gespecialiseerde behandelingen. Terwijl we langs de afdeling oncologie lopen, onthult Sebastian Knell dat reconstructies voor kanker tot de meest complexe procedures behoren. "Als we een titanium borstbeen in een kat plaatsen, staan we voor een enorme uitdaging."

De karaktereigenschappen van bepaalde rassen kunnen de behandeling ook moeilijker maken. Het is bijna onmogelijk voor een levendige Bengaalse kat om zijn knie te laten rusten na een operatie. Border collies kunnen ook moeilijk stilzitten en moeten worden afgeleid met mentaal werk. "Labradors zijn gemakkelijker. Ze hebben veel minder bewegingsdrang en eten liever," zegt Sebastian Knell en lacht.

Magen vol gif en barbecuespiesjes

Het is vaak de onverzadigbare eetlust die de viervoeters naar het dierenziekenhuis brengt. Hoewel er steeds minder dieren sterven tijdens een operatie, is vergiftiging de kwaal die het vaakst fataal afloopt. Volgens Sebastian Knell onderschatten mensen vaak hoe gevaarlijk schijnbaar onschuldig voedsel kan zijn.

\"Veel mensen weten dat chocolade giftig is voor honden. Maar dit geldt ook voor uien, druiven en medicijnen zoals aspirine. Bovendien worden katten verleid door antivries vanwege de zoetheid ervan.\"\"

Sebastian Knell en zijn team hebben al van alles uit dierenmagen gehaald: zaagsel, barbecuespiesjes, ontharingswas, Migros-verzamelbeeldjes. En zelfs een onbekende vrouwenbroek die een echtgenoot achterliet die uitleg nodig had. De hond had waarschijnlijk bewijsmateriaal willen vernietigen.

Speciale aanbieding: levenslange controle voor honden

Het dierenziekenhuis behandelt niet alleen ziekten en klachten, maar biedt ook preventieve zorg. Afgelopen zomer lanceerde het "Growing Dog Project". Het doel is om ziekten in een vroeg stadium te herkennen. Dit is hoe het werkt: Honden komen binnen voor regelmatige controles vanaf hun geboorte tot aan hun dood. Specialisten van het dierenziekenhuis controleren de voeding en vaccinatiestatus van de hond, voeren een grondig klinisch onderzoek uit en nemen bloed-, slijmvlies-, urine- en ontlastingsmonsters. De hoofdverantwoordelijke is Stefan Unterer, directeur van de Kliniek voor Kleine Dierengeneeskunde, gespecialiseerd in gastro-enterologie. Hij zegt:

\"We vermoeden onder andere dat antibioticabehandelingen bij jonge honden later kunnen leiden tot chronische darmziekten.\"\"

Het dierenziekenhuis heeft al goede resultaten geboekt met fecale transplantaties van donordieren voor darmziekten bij dieren. Het klinkt walgelijk, maar het is eigenlijk een echte vondst: De uitwerpselen bevatten een groot aantal microben, oftewel waardevolle bacteriën die het evenwicht in de darmen van het zieke dier kunnen herstellen. "We stappen ook steeds meer af van standaard ontworming en vaccinatie. Het is zinvoller om antilichamen te analyseren en de dieren individuele vaccinaties te geven. Trouw aan het motto: 'Zoveel als nodig, zo weinig mogelijk'," zegt Stefan Unterer.

Onderzoek viert succes

50 honden zijn tot nu toe betrokken geweest bij het "Growing Dog Project". Een van hen is de Maltipoo dame Joy. Haar baasje Sarah Frutiger is vanochtend met de hond op bezoek bij Stefan Unterer voor een check-up. "Mijn hondentrainer vertelde me erover. Het leek me zinvol om het onderzoek te helpen," legt ze uit.

Joy heeft al voedingsadvies gekregen. En waar moet je op letten? Voedingsdeskundige en dierenarts Freya Moscoso, die bij het onderzoek aanwezig is, zegt:

\"Een goede voerfabrikant is belangrijk. Dit zijn meestal grotere bedrijven die ook geld investeren in eigen onderzoek. Voor speciale voermethoden zoals barfen, moet je de rantsoenen door professionals laten berekenen.\"\"

Joy is zo fit als een hoentje. Na een snelle controle van haar bloed, tanden, oren en ogen verwijdert dierenarts Dajana Birk slechts een paar teken. Met de meerderheid van de overige 49 puppy's in het onderzoeksproject gaat het ook goed. Van slechts één puppy waren de leverenzymwaarden te hoog. "We kwamen erachter dat hij een aangeboren leverafwijking heeft waarbij hij een galblaas mist," zegt Stefan Unterer. "Hij krijgt nu de juiste preventieve zorg, zodat hij hopelijk later niet ziek wordt. Dit is een eerste kleine triomf."

Stefan Unterer beleefde onlangs de grootste doorbraak met een nieuw medicijn dat is ontwikkeld door onderzoekers in de VS. Het helpt tegen Feline Infectieuze Peritonitis (FIP). "Vroeger gingen katten er na één tot twee weken aan dood. Nu kunnen we ze allemaal genezen," zegt hij. Het enige probleem is dat het medicijn nog niet op de markt is. "Zodra we genoeg gegevens hebben om de veiligheid van het medicijn te bevestigen, hopen we een vergunning voor het op de markt brengen in Europa te krijgen." Joy heeft voor vandaag genoeg gegevens geleverd. Ze verlaat vrolijk de onderzoekskamer met Sarah Frutiger.

Een onverwacht weerzien

Sommige patiënten in de verkoeverkamer van de kleindierenkliniek zijn ook snel klaar om ontslagen te worden. Een Bengaalse kat met een halfgeschoren rug, die weemoedig uit de tralies tuurt, kan nauwelijks wachten. Een paar dozen verder naar achteren miauwt een Kartuizer kat met een ingezwachtelde voorpoot. Echt niet! Het is hetzelfde dier waar ik die ochtend mee wachtte in de ontvangstruimte van de kleindierenkliniek. "Beterschap!" wens ik de patiënt een spoedig herstel en ga ook op weg naar huis.