Miljardenboete: Ierland moet geld eisen van Apple dat ze niet eens wilden hebben

De wielen van het recht malen langzaam, maar ze malen. Acht jaar nadat de Europese Commissie Apple heeft veroordeeld tot het betalen van achterstallige belastingen, is het eindelijk zover.

Verdiende winst niet goed belast

In 2016 kwam de EU Commissie tot de conclusie dat de belastingovereenkomst tussen Apple en de Republiek Ierland - waar Apple zijn Europese hoofdkantoor heeft - niet rechtsgeldig is. Dit vormt verboden staatssteun. In 2020 werd deze beschuldiging verworpen door een EU-rechtbank. De Commissie had haar beschuldiging onvoldoende kunnen bewijzen.

De uitspraak werd doorverwezen naar het Europese Hof van Justitie (HvJ). Dit keer met succes. Apple moet 13 miljard euro terugbetalen voor de jaren 1991 tot 2007. Plus rente van een onbekend bedrag. Apple heeft een bepaald deel van de in Europa gegenereerde winst niet fiscaal toegerekend aan de Ierse dochteronderneming.

Apple heeft al belasting betaald over de winst in de VS

Apple is ongelukkig met de uitspraak. Volgens het bedrijf was het niet duidelijk dat deze belastingen naar de Ierse staat zouden moeten gaan. Internationale belastingwetgeving vereist belastingheffing in de VS. Apple had zich hieraan gehouden. De EU Commissie probeert nu de regels met terugwerkende kracht te veranderen. Ondertussen heeft de Ierse regering aangekondigd dat ze de uitspraak respecteert. Ierland is nu verplicht om deze achterstallige belastingbetaling van Apple te eisen, ook al is de staat zelf deze belastingovereenkomst met Apple aangegaan.

Google bevoordeelt eigen diensten

Het heeft bijna net zo lang geduurd voordat Apple tot een definitieve uitspraak kwam in het juridische geschil tussen Google en de Europese Commissie. De zaak gaat over de prijsvergelijkingsdienst Google Shopping. De EU-Commissie legde Google in 2017 een boete op van 2,4 miljard euro.

Het bedrijf heeft zijn eigen prijsvergelijkingsdienst voor die van zijn concurrenten geplaatst op de pagina met zoekresultaten. Het deed dit op een manier die in strijd was met de mededingingswetgeving: Niet alleen stond de dienst altijd bovenaan, het was ook de enige die adverteerde met afbeeldingen en tekst. De zoekresultaten van de andere diensten verschenen alleen verder naar beneden als een link.

Dit betekende dat er vaker op de Google prijsdienst werd geklikt dan op de andere. Dit is de mening van de EU Commissie. Dit is een probleem voor zover concurrenten afhankelijk zijn van het dataverkeer van Google's zoekopdrachten om economisch concurrerend te zijn. Google heeft daarom misbruik gemaakt van zijn dominante marktpositie.

Google procedeerde tegen deze boetes eerst voor een EU-rechtbank en later voor het HvJ en verloor beide keren. Het Hof oordeelde dat de voorkeursbehandeling van haar eigen goederen en diensten in het algemeen geen marktmisbruik vormde. Echter, "gezien de kenmerken van de markt en de specifieke omstandigheden van het geval", was het gedrag van Google discriminerend.

Google ook ontevreden

In tegenstelling tot EU-commissaris Margrethe Vestager, die blij was met de uitspraak, is Google teleurgesteld. De Californiërs wijzen erop dat de uitspraak "gebaseerd is op een zeer specifieke reeks feiten die sinds 2017 voortdurend zijn gewijzigd om aan de eisen van de autoriteiten te voldoen". Bovendien heeft de aanpak van Google geleid tot miljarden kliks voor in totaal meer dan 800 vergelijkingsdiensten.

Google kan het vonnis niet veranderen. Sterker nog, het bedrijf staat nog meer problemen te wachten: volgende week zal een rechtbank beslissen of het bedrijf ook misbruik heeft gemaakt van zijn marktmacht in zoekmachinereclame met "AdSense for Search". Hiermee is een boete gemoeid van in totaal 1,49 miljard euro. De EU Commissie is ook de eiser in deze zaak.