Hightech en handwerk: binnen in de beroemde Bico matrassenfabriek van Schänis

Martin Jungfer

1-12-2023

Vertaling: machinaal vertaald

Ik ben moe. Zo ontzettend moe. Na zeven uur matrasgerelateerde inhoud in mijn hoofd te hebben gestopt, komen de gedachten aan slaap nu dichterbij. Hier is mijn verslag achter de schermen van de Bico matrassenfabriek in het kleine Zwitserse dorpje Schänis.

Wat kan ik zeggen over de matras op mijn bed? Het is vierkant, het is wit en ik lig er acht uur per dag op. Het matras doet zijn werk vrij goed - het is niet zo'n goedkope variant. Na een consult in een speciaalzaak twee jaar geleden, hebben mijn vrouw en ik een bedrag van vier cijfers neergeteld voor matrassen en lattenbodems. Per persoon.

Toen had ik het vermoeden dat ik ten prooi was gevallen aan slimme matrassenmarketing. Na wat heen en weer gepraat kreeg ik onlangs de kans om Jens Fischer te ontmoeten, de marketingdirecteur van Bico. Mijn speurdersinstinct werd geprikkeld - de Zwitserse fabrikant is precies het bedrijf dat mijn luxe matras heeft gemaakt.

Een vriendelijke e-mailwisseling later was het zover. Nadat ik groen licht had gekregen om te zien hoe de matrassen worden gemaakt, ging ik met fotograaf Chris Walker op weg naar Schänis. Er wonen 3.800 mensen in het stadje tussen de Zurich-Obersee en het Walenmeer. Het is de thuisbasis van Bico, een merk dat deel uitmaakt van de in Zweden gevestigde Hilding Anders Group.

Voorheen bekend als Birchler und Co. en gevestigd in Reichenburg in het kanton Schwyz, werd de "Bi" in Birchler samengevoegd met "Co" om de naam Bico AG te creëren in 1961. Het jaar daarop veroverde het bedrijf de Zwitserse beddenmarkt met de Isabelle - de allereerste schuimmatras zonder stalen veren. Het werd een bestseller: de Volkswagen Kever van de Zwitserse matrassenmarkt. Het wordt vandaag de dag nog steeds geproduceerd - in vier versies, verschillende maten en verschillende hardheidsgraden. Isabelle is nu een separate Bico productlijn, zelfs inclusief dekbedden en bedbodems (download in het Duits).

Elk model is terug te voeren op de matrassenfabriek in het hoofdkantoor van het bedrijf in Schänis. De matrassen hebben mooi klinkende namen: Body Fine, Body Luxe, Clima Pro en Vita Feel. Ze klinken zeker moderner dan de blauwe en grijze fabriek uit de jaren 70 er van buiten uitziet. Bico's innovatiemanager Rocco Cristofaro gaat met ons mee op onze rondleiding, samen met de marketingdirecteur.

De fabrieksvloer zou gemakkelijk kunnen worden omgebouwd tot een luxe matras.

De fabrieksvloer zou gemakkelijk een voetbalveld kunnen bevatten. Het ziet eruit als een oversized naaiatelier. En dat is het ook, want hier worden vrij grote lappen stof genaaid van meestal minstens 90 bij 200 centimeter. De helft van alle matrassen die Bico verkoopt worden in deze maat gemaakt.

Het schuim

Maar laten we bij het begin beginnen. Meer specifiek, de binnenkant van het matras. Om dit te zien, moeten we eerst van Schänis naar Wolfhausen rijden, een dorp in de gemeente Bubikon. Hier is Foampartner AG gevestigd.

Natuurlijk zie je niet wat er onder de stof van een matras zit. Soms laten de verkopers in beddenspeciaalzaken je een opengesneden kubus zien met veren en felgekleurd schuim. Het schuim in de kern van een matras speelt een doorslaggevende rol in de vraag of je 's ochtends uitgerust of stijf wakker wordt. Bico's schuim - waar dromen van gemaakt zijn - wordt niet door het bedrijf zelf geproduceerd. In plaats daarvan werkt Bico samen met Foampartner AG. Zoals Rocco Cristofaro het zegt, is dit degene die "de taart bakt". In het dorp staat al tientallen jaren de 120 meter lange fabriek van Foampartner. De machines draaien schuim op basis van polyurethaan (PU), dat wordt gebruikt in Bico matrassen en andere producten. Zoals Product Development Manager Felix Posavec uitlegt, produceren ze ook allerlei "technische schuimen". Hieronder vallen schuimen voor autostoelen, akoestiek in opnamestudio's en sponzen.

Op dit moment wordt er een zwarte schuimtaart geproduceerd. Het is een beest van meer dan 50 meter lang. Het begint allemaal met het "deeg", een vloeistof die ontstaat uit een mengsel van polyolen en isocyanaten. Zodra er water wordt toegevoegd, begint de chemische reactie. De vloeistof loopt op een bakpapierachtig oppervlak en rijst binnen een paar seconden als gist. Tegen de tijd dat het bijna acht meter heeft afgelegd, is de zwarte vloeistof veranderd in een massief, 80 centimeter hoog blok. Een andere laag "bakpapier", vastgehouden door een stuk metaal, komt bovenop het blok om het oppervlak zo vlak mogelijk te houden.

Deze cakes bereiken een lengte van 30 meter voordat een zaag ze in stukken snijdt. De blokken worden dan naar de koelruimte gebracht - een donker magazijn met tientallen opslagruimtes. Vers van de productielijn kan de binnenkant van een schuimblok een temperatuur van 180 graden Celsius bereiken, waardoor het wel drie dagen kan duren om af te koelen.

Alle soorten additieven in het vloeibare basismateriaal worden gebruikt om de uiteindelijke eigenschappen van het PU-schuim te bepalen. Felix legt uit dat hier in Wolfhausen tot wel 20 componenten kunnen worden toegevoegd - een veel breder scala aan opties dan concurrerende fabrieken overzee bieden. In deze fabrieken, voegt Felix toe, worden misschien 5-7 additieven gebruikt. "Dat is prima voor standaardschuim dat in bulk wordt geproduceerd," zegt Felix. Kleine hoeveelheden speciale schuimsoorten, zoals het soort dat Bico nodig heeft, zijn echter de sterkste kant van Foampartner AG.

In het magazijn.

In het magazijn zie ik wat in Felix' wereld telt als een "kleine hoeveelheid". Tientallen felgekleurde schuimblokken liggen hier opgestapeld als bovenmaatse bakstenen. Ik zie hoe een vorkheftruck een paar hemelsblauwe varianten opstapelt. "Die zijn voor ons Clima Pro matras," zegt Rocco. "Ze zijn bijzonder luchtig en toch stabiel." De schuimblokken zijn niet alleen gekleurd voor marketingdoeleinden. Hoe lichter het schuim, hoe zachter het is. Ze zijn er in bijna elke kleur van de regenboog. De jongens in het magazijn weten precies wat elke kleur betekent, welk schuim voor matrassen is en welk voor isolatie of het verbeteren van de akoestiek.

Als een schuimblok voldoende is gaan liggen, wordt het in plakken gesneden. Op dit punt in het proces zijn we nog steeds in Wolfhausen en zijn we nog niet verder gegaan naar Bico in Schänis. De vlakken van de blokken worden geëgaliseerd zodat er een perfecte kubus ontstaat. Deze wordt vervolgens in lagen van een geschikte hoogte gesneden. Daarna frezen precisiemachines met zeer scherpe messen 3D-contouren voor de matraskernen - holtes voor verschillende schuimen of veren. Tot slot worden de componenten samengevoegd tot de afgewerkte kern; een proces dat meestal met de hand wordt gedaan. Deze zogenaamde pre-producten worden vervolgens naar Bico in Schänis getransporteerd.

De omslag

We volgen de voorproducten op hun reis terug naar Schänis, waar de matraskernen hun hoezen krijgen. Zoals Rocco uitlegt, is dit de sleutel:

Op dit punt is handwerk cruciaal. Ervaren naaisters werken op naaimachines om de hoes te maken, met verschillende stoffen: "Elke stof gedraagt zich net iets anders en machines kunnen daar niet mee overweg. Er is veel intuïtie voor nodig," legt Markus Läser, hoofd productie bij Bico, uit.

Bico produceert matrassen op bestelling. Elke kern moet eerst worden afgedekt met een soort dunne kous voordat hij zijn hoes krijgt. Twee dagen later is hij klaar om verzonden te worden. Met zo'n strak schema moet The Mammoth snel werken. Dat is de naam van de fijnnaaldmachine die 100 naalden gebruikt om de matrashoes te naaien. Het materiaal? Schapenwolvlies en een ander paneel stof, de bovenkant. Een computer bepaalt welk quiltpatroon de naden moeten maken, dat verschilt per matras.

Veel van de hoezen zijn versierd met een gestileerd Zwitsers kruis, dat dient als handelsmerk en als teken van Bico's betrokkenheid bij de productie in Zwitserland. Productiemanager Markus is ervan overtuigd dat "duurzaamheid begint met regionaliteit" en gebruikt schapenwol als voorbeeld om te illustreren wat hij bedoelt. Alle wol die het bedrijf gebruikt komt uit Zwitserland. Zesentwintig schapenboerderijen in het hele land leveren hun product aan Bico. Wolinkopers waren vroeger dun gezaaid, waardoor veel materiaal werd weggegooid. Maar Bico heeft er een nieuwe markt voor gecreëerd. De Mammoth verwerkt tot 850 meter stof op één dag, waarmee meer dan 450 matrassen worden gemaakt.

Alles wat de machine uitwerpt gaat op een grote tafel met naaimachines. Hier werken de naaisters die met een voetpedaal de snelheid van de op en neer bewegende naalden regelen. Ze duwen de zware stoffen panelen naar voren met behulp van de vrije armen links en rechts en maken ritsen en randen vast. Markus heeft grote waardering voor de naaisters:

Hun werk vereist een hoge mate van concentratie en coördinatie. Mannen lijken niet opgewassen tegen deze taak - de naaitafels zijn veilig in vrouwenhanden.

In Zwitserland heeft handwerk een prijs. Desondanks wordt het nog steeds gedaan bij Bico, want Markus en zijn team komen altijd met ideeën voor verbeteringen. De lastige fase van het naaien van een matrashoes - de hoeken - werd makkelijker toen het team een naaimachine ging gebruiken die de draad direct na de naad afknipt. Als je honderden hoezen per dag maakt, telt elke bespaarde seconde.

De techniek

Als een fabrikant ervoor kiest om vanuit Zwitserland te werken, heeft hij weinig kans op de markt met alledaagse producten. Het brein achter Bico's voorsprong op de concurrentie zijn Rocco Cristofaro en zijn ontwikkelingsteam. Als je de deur naar de fabrieksvloer opent, kom je in Rocco's koninkrijk. De muren van de kantoorvleugel, die een aangrenzend testlaboratorium heeft, zijn beplakt met gegevens van een moeizaam marktonderzoek dat Bico twee jaar geleden heeft uitgevoerd. Volgens de resultaten zijn er vier dingen belangrijk voor klanten die op zoek zijn naar een matras: ze willen niet bevriezen of zweten, ze willen niet met pijn wakker worden, het matras moet lang meegaan en het moet perfect hygiënisch zijn.

Het laatste punt, aldus Rocco, is een belangrijk punt.

Dat laatste punt, legt Rocco uit, is de reden waarom alle hoezen van Bico wasbaar zijn op 60 graden - een eigenschap die voortdurend op de proef wordt gesteld. In plaats van een industriële wasmachine heeft de fabriek in Schänis een Adora-model van V-Zug, de favoriete wasmachine van Zwitserland.

Wat de levensduur van een matras betreft, is de vuistregel tegenwoordig dat je deze elke 8-10 jaar moet vervangen. Hoewel de schuimkern en de veren van een matras veel langer ondersteuning kunnen blijven bieden, zegt Rocco dat er nog steeds een goede reden is om ze te vervangen. Na vele jaren van dagelijks gebruik hopen matrassen vervelende resten op - ongeveer twee kilo uitwerpselen van mijten en andere kleine beestjes, om precies te zijn. Hoe weten ze dat? Door het gewicht van nieuwe matrassen te vergelijken met dat van matrassen die al langere tijd gebruikt worden.

Voordat een nieuw matras op de markt komt, wordt het onderworpen aan Bico's eigen testprocedures. Op een nieuw matras in een omgevingstestkamer ligt een "sweater body", een metalen lichaam dat warmte en vocht afgeeft op een vergelijkbare manier als een mens. De kamer meet hoe snel en effectief vocht uit de matras ontsnapt zodra de sweater body klaar is met zijn gesimuleerde slaap.

Elders registreert en beoordeelt een computer de drukverdeling van een lichaam op nieuw schuim. Hoe goed kan de bovenste laag iemands gewicht verdelen? Hoeveel geeft het gebied onder de schouders van de slaper? Is er ook lendensteun? Dat zijn de vragen die Rocco en zijn team hier komen beantwoorden.

De 42-jarige lijkt overal inspiratie op te doen voor nieuwe ideeën. Tegenwoordig denkt hij na over de vraag of het dempingssysteem van een populaire Zwitserse sneaker ook in matrassen kan worden gebruikt. Een andere uitvinding zit al in de pijplijn; een bedbodem die betere ondersteuning biedt in de schouderzone doordat latten op dezelfde plek 90 graden worden gedraaid. "Het was echt een interdisciplinair project," zegt Rocco, die de samenwerking met het productieteam prijst.

Dan laat Rocco me zijn "hobby" zien. Hier verandert hij in Gyro Gearloose. Ik zie een aantal Raspberry boards naast een tweepersoonsmatras waar dunne kabels in lopen. Talloze kleine elektromotoren meten de druk van het lichaam erboven en reageren daarop. Omdat mensen bewegen terwijl ze slapen, hebben ze altijd zo precies mogelijke ondersteuning en ontlasting nodig. In potentie zou dit mechanisch geregeld kunnen worden. "Maar dat is nog ver weg," lacht Rocco.

Ecologische voetafdruk

Een meer prangende vraag is wat voor tol de productie van matrassen eist van het milieu. Het verkrijgen van polyol om het schuim te maken kost alleen al 60 liter ruwe olie. Zelfs als daaruit andere grondstoffen worden geraffineerd, levert dat nog steeds een grote hoeveelheid CO₂ op. Rocco's koninkrijk is gevuld met matraskernen, waarvan sommige gemaakt zijn van schuimresten. Er zijn wat prille initiatieven in de industrie die gebaseerd zijn op hoe matrassen aan het einde van hun leven gerecycled kunnen worden. Hoewel Bico een belangrijke rol heeft gespeeld bij het initiëren hiervan, is Rocco nog steeds zelfkritisch:

Marketing

Schuim met uitgelezen ingrediënten. Naaisters die hun naaimachines bedienen met de focus en precisie van helikopterpiloten. Nu snap ik waarom matrassen uit de Bico fabriek duurder zijn dan andere. Toch heb ik nog steeds vragen. Rocco zit lang genoeg in het vak om de kneepjes van het succesvol verkopen van een matras te kennen.

"We besteden natuurlijk aandacht aan de eerste indruk die onze matrassen maken," legt hij uit. De buitenste stof van de hoes speelt hierbij een belangrijke rol. Als een klant in een winkel voor het eerst op een matras gaat zitten, gaan ze met hun handen over de stof en de rand. De matrassen van Bico vallen op door de Zwitserse kruizen die in het quiltpatroon zijn genaaid. De binnenkant van het matras komt pas aan bod als de klant het uitprobeert. Idealiter gebeurt dit wanneer ze comfortabele kleding dragen en genoeg tijd hebben. Tijdens de test kunnen ze voelen waar hun lichaam in het matras zakt en waar het ondersteund wordt.

Sommige fabrikanten adverteren met matrassen met zeven of zelfs negen zones. Maar, zoals Rocco me uitlegt, heeft elk matras in wezen drie zones - één voor de schouders, één voor de lendenen en één voor het bekken. Iedereen die het heeft over zeven zones verdubbelt gewoon deze drie zones en nog een voor het hoofd. Wil een matras goed zijn, dan moet het een balans vinden tussen meegeven (bij de schouders en het bekken) en ondersteunen (bij de lendenen). Dit vereist het gebruik van verschillende schuimen of veren op de juiste plaatsen. Er zijn ook extra lagen voor drukverlichting, gewichtsverdeling en ventilatie.

De prijsvraag

Goedkope matrassen bestaan vaak maar uit twee of maximaal drie verschillende standaard schuimmaterialen. Daardoor kunnen ze maar tot op zekere hoogte aan deze eisen voldoen, zegt Rocco. Natuurlijk zijn deze matrassen goedkoper. Tegelijkertijd kunnen fabrikanten die een klein aantal standaardproducten gebruiken ook hun kosten verlagen. Als ik een "standaard" lichaam had, had ik wat geld kunnen besparen door een "standaard" matras te kopen.

Na mijn dag in de matrassenfabriek ben ik er vrij zeker van dat ik nooit meer een matras online zal bestellen zonder het eerst uit te proberen. Als het tijd is om mijn volgende aankoop te doen, zal ik met de verkoper praten over koudschuim en lendensteun totdat ik zeker weet dat ik op een matras lig waar dromen van gemaakt zijn.

Martin Jungfer

Head of Content

Martin.Jungfer@digitecgalaxus.ch

Ik ben journalist sinds 1997. Gestationeerd in Franken, aan het Bodenmeer, in Obwalden, Nidwalden en Zürich. Familieman sinds 2014. Expert in redactionele organisatie en motivatie. Behandelde onderwerpen? Duurzaamheid, hulpmiddelen voor telewerken, mooie dingen voor in huis, creatief speelgoed en sportartikelen. meer

Deze artikelen kunnen je ook interesseren