"Gran Turismo": De klassieker voor PS1 kan het nog steeds - Retro Special

Dit is een artikel van onze inhoudspartner "PC Games". Hier kun je het originele artikel van Simon Hoffmann vinden.

Met "Gran Turismo 7" werd op 4 maart een absolute toptitel uitgebracht voor de Playstation 5 en Playstation 4. De racespelreeks van Polyphony Digital is al jaren een van Sony's belangrijkste series en mag zich na bijna 25 jaar nog steeds verheugen in een grote populariteit en goede verkoopcijfers.

De racegekte begon in 1997 met een klein, onopvallend racespel genaamd "Gran Turismo" op Playstation 1. Destijds was "GT" niet meer dan het passieproject van een jonge Kazunori Yamauchi, een Japanse motorsportliefhebber en videogame-ontwikkelaar. Na veel overtuigingswerk van Sony en talloze slapeloze nachten kwam "Gran Turismo" in 1997 uit in Japan en in 1998 in Europa en Amerika. Realistische racegames bestonden eind jaren '90 wel, maar bijna uitsluitend op de PC. Met name de "Grand Prix" serie van Geoff Crammond of de "NASCAR" spellen van Papyrus, waaruit later "iRacing" zou ontstaan, waren de maatstaf op het gebied van realisme. Consoles als de Playstation werden meer bediend met arcade racers als "Ridge Racer" of toekomstige racers als "Jet Moto" of "Wipeout"
.

Dit alleen al gaf "Gran Turismo" een uniek verkoopargument als "echte rijsimulator" op de Playstation in 1997. Maar "GT" was niet alleen een nicheproduct voor autosportfans, maar een waar massafenomeen. Tot op de dag van vandaag is de titel het best verkochte Playstation 1 spel aller tijden, met ongeveer 10 miljoen verkochte exemplaren. Dit maakt "Gran Turismo 1" succesvoller dan klassiekers als "Tomb Raider", "Metal Gear Solid", "Crash Bandicoot" of "Final Fantasy VII".

Racing game als rollenspel

De kracht lag toen vooral in het toegankelijk maken van een realistisch racespel. Want "Gran Turismo" is niet alleen een klassiek racespel, maar ook een rollenspel! Een formule die tegenwoordig vooral in de Forza-spellen te zien is.

De spelgemeenschap kreeg eerst te maken met de beruchte licentietesten. Hoewel er in het eerste deel van de serie ook een arcadestand is, biedt deze lang niet zoveel diepgang als de Gran Turismo-stand. Het is in deze campagne dat de licentieproeven plaatsvinden, die fans door de jaren heen zowel in vervoering als gefrustreerd hebben gebracht.

Diegenen die in deze modus verder willen komen, moeten eerst hun rijvaardigheid bewijzen in een reeks rijtesten. Lastig waren en zijn deze uitdagingen zonder twijfel. Sommigen kunnen zich zelfs herinnerd voelen aan hun rijexamen bij het op tijd remmen, optrekken en draaien. De uitdagingen kunnen worden afgesloten met een bronzen, zilveren of gouden embleem, afhankelijk van het succes. Vooral het behalen van de gouden medailles vergt veel tijd, geduld en vaardigheid.

Door deze tests raken hobbyracers beetje bij beetje en intuïtief gewend aan het besturen van verschillende raceauto's. De besturing werkt zelfs na bijna 25 jaar nog behoorlijk goed en biedt een solide basis voor veel rijplezier. Maar moderne racefans kunnen zich storen aan het bedieningspaneel als belangrijkste invoermethode. "GT1" wordt toch een beetje langdradig.

Voor de liefde voor auto's

Het wagenpark is ook een van de hoogtepunten van de originele "Gran Turismo". Vooral liefhebbers van Japanse en Britse sportwagens kwamen eind jaren '90 aan hun trekken.

Met merken als Honda, Toyota, Subaru, Mitsubishi of Aston Martin was de keuze aan auto's legio, en de aanpassingsmogelijkheden nog legioer. Meer dan 180 auto's konden niet alleen worden gekocht, maar ook tot in het kleinste detail worden getuned. En dat was vele jaren voor spellen als "Need for Speed: Underground".

Hoe verder je komt in de GT-modus, hoe meer geld je verdient, bijvoorbeeld door races te winnen. Hoe meer geld je beschikbaar hebt, hoe grotere upgrades je je kunt veroorloven voor je auto. Spelers zijn volledig vrij om te kiezen welke van de vele upgrades op hun auto wordt gemonteerd, zolang ze maar genoeg geld op zak hebben.

Het is dus mogelijk om een kleine, goedkope roestbak op te waarderen tot een monsterlijke sportwagen. Of dit in elk individueel geval bijzonder realistisch is, is een andere zaak. Maar het is zeker motiverend, ook nu nog! Dienovereenkomstig hebben verschillende auto's verschillende eigenschappen. Sommige auto's zijn trager in bochten, andere wat langzamer op rechte stukken. Je kunt deze vermogens ook actief beïnvloeden met afstemming.

Racen met benen

Ondanks deze mogelijkheden zijn de wedstrijden het hart van het spel. En ook hier had "Gran Turismo" alles goed voor een Playstation-spel eind jaren '90. De besturing is in de juiste balans tussen moeilijkheidsgraad en rijplezier. Wie hersenloos of zonder concentratie rijdt, wint op middellange termijn geen pot goud.

Maar als je je innerlijke stormram ontdekt, kun je een of twee tegenstanders van de baan slaan. Zeker geen fijne manier, maar verdomd effectief.

"Gran Turismo®" had zelfs in 1997 nog geen echt schademodel, wat betekent dat botsingen als deze de hele tijd gebeuren en niet per se passen bij de serieuze setting. Toch is het ook nu nog verdomd leuk om over iconische banen als Deep Forrest, de Grand Valley Speedway of Trial Mountain te scheuren. Van echte racebanen als Daytona of Le Mans was toen nog geen sprake.

De charme van retro racen

Maar wat zouden goed racen, motiverend spelontwerp en indrukwekkende graphics destijds zijn zonder een sfeervolle soundtrack? "Gran Turismo" is een serie die altijd gericht is geweest op "stijl". Of het nu gaat om de iconische menu's, de filmische intro's of de fantastische soundtrack.

Dankzij al deze elementen heeft het eerste deel al een heel eigen "vibe". Het voelt veel jeugdiger en dynamischer aan dan in latere delen van de serie. Dit komt misschien ook doordat de Europese en Amerikaanse soundtrack veel meer rock-heavy is dan de Japanse jazzklanken.

"Gran Turismo®" heeft een heel speciale vibe.

"Gran Turismo" was destijds een uniek racespel en maakte de weg vrij voor verschillende andere racespellen. Concurrenten als "Forza Motorsport" hadden misschien nooit bestaan zonder het pionierswerk van Yamauchi en zijn team. Bovendien hielp het eerste deel van de Playstation aan het eind van de jaren '90 om zich eindelijk te vestigen als de dominante console op de markt tegen de Sega Saturn en de Nintendo 64.