De Crucial T700 Pro SSD is waanzinnig snel en duur
Crucial's nieuwste M.2 SSD biedt hoge snelheden dankzij de PCIe 5.0 standaard. In het dagelijks gebruik zul je hier echter niet veel van merken. Daarom, en vanwege het enorme prijskaartje, is de aanschaf waarschijnlijk alleen zinvol voor een paar van jullie.
In theorie maakt PCIe 5.0 bijna een verdubbeling van de leessnelheid van PCIe 4.0 mogelijk. Huidige schattingen gaan tot 14.000 MB/s (megabytes per seconde). Met 12.400 MB/s haalt de nieuwe Crucial T700 Pro echter niet zijn volledige potentieel. Maar dat is nog steeds waanzinnig snel, zoals deze test laat zien. Maar het bewijst ook dat je dit in het dagelijks gebruik nauwelijks zult merken.
[[small:]]
Functies
Crucial vertrouwt op de Phison PS5026-E26 controller voor de T700 Pro, Phison's eerste controller op consumentenniveau voor PCIe 5.0. Hij is ontworpen voor snelheden tot 14.000 MB/s sequentieel lezen en 11.800 MB/s sequentieel schrijven. Voor willekeurig lezen en schrijven kun je rekenen op 1.500.000 en 2.000.000 IOPS (invoer/uitvoerbewerkingen per seconde). Om snelheden van meer dan 10.000 MB/s in sequentieel lezen te bereiken, is een snel 3D NAND geheugen met 2.400 MT/s (mega overdracht per seconde) nodig. Met andere woorden, de werkelijke prestaties hangen ook af van het type flashgeheugen. Andere factoren die ervoor zorgen dat de controller zijn potentieel bereikt, zijn de geheugengrootte en de systeemconfiguratie. Als deze en de onderstaande termen je allemaal vreemd in de oren klinken, raad ik je aan het volgende artikel te lezen over hoe een SSD is opgebouwd en hoe het werkt.
Crucial gebruikt Micron 232-laag 3D TLC NAND voor het NAND-geheugen. NAND is een niet-vluchtige geheugentechnologie die geen stroom nodig heeft om gegevens op te slaan. TLC staat voor Triple Level Cell. Dit betekent dat er 3 bits per geheugencel worden toegewezen. Mijn monster van twee terabyte (TB) heeft vier NAND geheugenmodules. De garantie op de SSD duurt vijf jaar of tot een bepaalde schrijflimiet. Dit is afhankelijk van de opslagcapaciteit van de SSD. In het geval van mijn 2 TB proefexemplaar is de limiet 1.200 TB aan geschreven gegevens.
Naast de PCIe 5.0 aansluiting en de M.2-2280 vormfactor, vertrouwt de T700 Pro op de nieuwe NVMe 2.0 standaard voor zijn softwareprotocol. Dit verandert niet veel voor jou. Vergeleken met versie 1.4 is het gewoon een reorganisatie van het protocol.
Voor elke terabyte geheugen (TB) is de T700 Pro uitgerust met 1 gigabyte (GB) DRAM cache. Dynamic Random Access Memory slaat de locatie van de gegevens op de SSD op. Hij is verkrijgbaar met een capaciteit van 1, 2 of 4 TB en met of zonder koellichaam. Ik heb het 2 TB model met en zonder koellichaam van Crucial ontvangen om te testen. Ik heb de versie zonder koellichaam getest, omdat ik test met een PCIe-insteekkaart.
Een kwart van het opslagvolume - dat is 500 GB in het geval van mijn testexemplaar - kan worden beschreven met 1 bit in de snelle single-level celmodus (SLC). Zodra deze opgebruikt zijn, schakelt de schijf terug naar de TLC-modus. SSD's gebruiken hier een truc. Namelijk, als de SLC-modus is uitgeput en er geen grote schrijfbewerkingen in de wacht staan, scheppen ze de gegevens in het TLC-geheugen.
Sequentiële schrijf- en leessnelheid in de ATTO Disk Benchmark
Sequentieel opgeslagen gegevens worden opgeslagen in aaneengesloten blokken. Dankzij sequentieel lezen en schrijven kun je inschatten hoe snel de SSD is bij het openen van grote multimediabestanden, het transcoderen van video's of het bekijken van films. Fabrikanten noemen graag sequentiële snelheden, omdat die de hoogste waarden bieden.
Ik voer alle tests uit op mijn testsysteem, dat de volgende componenten heeft:
De volgende grafiek toont de resultaten in vergelijking met twee PCIe 4.0 SSD's. Om het overzichtelijk en begrijpelijk te houden, heb ik niet elk individueel resultaat aan de grafiek toegevoegd. Je kunt de maximaal gemeten resultaten zien.
Met 11.560 MB/s haalt de T700 Plus de opgegeven maximale leessnelheid van 12.400 MB/s niet. De meeste SSD's halen de officiële cijfers in de benchmark niet. Afgezet tegen de andere twee SSD's is het verschil tussen beloofde en werkelijke prestaties ongeveer hetzelfde. De aangegeven schrijfsnelheid van 11.800 MB/s wordt ook niet helemaal gehaald met 10.980 MB/s. De SSD haalt zijn volledige lees- en schrijfsnelheid pas vanaf een bestandsgrootte van ongeveer 128 kilobytes (KB). Vergeleken met de PCIe 4.0 SSD's is de lees- en schrijfsnelheid bijna verdubbeld.
Random toegang en meer op sequentiële snelheid
Waar de MB/s en GB/s waarden centraal staan voor sequentieel lezen en schrijven, staan de IOPS waarden centraal voor random schrijven. Hoe hoger de IOPS-waarden, hoe sneller de SSD. Hoe korter de reactietijden, hoe sneller de SSD reageert. Willekeurig lezen en schrijven verwijst naar gegevens die niet worden opgeslagen in aaneengesloten geheugencellen; ze worden willekeurig verdeeld over de SSD.
Voor willekeurig lezen en schrijven zijn de verschillen minder duidelijk dan voor sequentieel schrijven. Desondanks heeft de T700 Pro een behoorlijke voorsprong op de PCIe 4.0 SSD's met een maximum van 43 procent voor schrijven en een maximum van 40 procent voor lezen.
PCMark 10 en temperaturen
De eerste twee benchmarks testen de snelheid van de SSD in kunstmatig gecreëerde scenario's. De opslagbenchmark van PCMark 10 is realistischer.
Het verschil met beide PCIe 4.0 SSD's is ook relatief groot in PCMark 10. De Crucial SSD ligt tot 79 procent voor in de score. Het verschil in toegangstijd is nog groter: 31 microseconden, de helft van die van de MP600 Pro. Ik weet het, dit klinkt als veel. Maar of je browser binnen anderhalve in plaats van drie seconden opent, zal in je dagelijks leven niet echt veel verschil maken. Je voelt het pas echt als je met grote hoeveelheden gegevens bezig bent.
De PCMark 10 test duurt ongeveer een uur, waarin de SSD constant wordt gebruikt. Daarom biedt deze benchmark de beste mogelijkheid om de temperatuur te meten. Om de temperatuur van de SSD's te controleren, gebruik ik CrystalDisk Info. De tool geeft me ook informatie over de gezondheid van de schijven, de interface en de overdrachtsmodus. Als je geïnteresseerd bent in de invloed van temperatuur op de snelheid van SSD's, kun je daar meer over lezen in het volgende artikel.
Inactief is de temperatuur van de T700 45 graden Celsius. Tijdens de benchmark loopt de temperatuur op tot maximaal 52 graden Celsius. Ik ben verbaasd over hoe laag dat is. In de aanloop naar de lancering van PCIe 5.0 SSD's zag je altijd enorme koellichamen. Sommige modellen werden zelfs actief gekoeld. Daarom ging ik ervan uit dat de SSD's snel oververhit zouden raken met de nieuwe standaard. Dat dit niet het geval is, kan ook aan mijn opstelling liggen: Ik test op een open testbank. Bovendien ondersteunt mijn moederbord zelf geen PCIe 5.0. Ik moet de SSD op de meegeleverde insteekkaart monteren om van de volledige snelheid te kunnen profiteren. Deze insteekkaart fungeert ook als een enorm passief koellichaam. Met andere woorden, mijn resultaten moeten met een korreltje zout worden genomen. Zonder koellichaam bereikt de SSD snel zijn thermische limiet en gaat dan gas geven. De versie met koellichaam wordt daarom aanbevolen voor iedereen die er geen heeft die permanent op het moederbord is gemonteerd. Als je er wel een hebt, zou dat voldoende moeten zijn.
Laadtijden in games met 3DMark opslagbenchmark
Als je een fervent gamer bent, heb je vast last van lange laadtijden. De afbeeldingen laten zien hoe snel de SSD is in bepaalde spelscenario's.
Ook met games blijkt de T700 Pro bijna twee keer zo snel te zijn als een PCIe 4.0 SSD. Maar zoals al gezegd voor PCMark 10, merk je het verschil waarschijnlijk alleen bij spellen met lange laadtijden. Of het spel nu in vijf of drie seconden laadt, maakt niet veel verschil. Als je echter kijkt naar 15 in plaats van 28 seconden, is het verschil beter merkbaar.
Wanneer begint de T700 Pro te throttlen?
Tot slot kopieer ik twee ongecomprimeerde films met een totale grootte van 69 GB van de T700 Pro naar zichzelf en meet ik hoe lang het duurt om de gegevens over te zetten. Deze test stelt me in staat om uit te vinden of de SSD de overdrachtsnelheid afremt na een bepaalde hoeveelheid gegevens.
Als de SSD bijna leeg is, is de overdrachtssnelheid gemiddeld 3,6 GB/s. Hij geeft geen enkele keer gas terug. Er wordt niet één keer gas gegeven tijdens de hele overdracht. Dat is een uitstekend resultaat. Vergeleken met de WD SN850 of de Corsair MP600 Pro is dit meer dan twee keer zo snel. De T700 Pro maakt ook indruk in mijn andere kopieertests.
Ik verwijder alle gegevens van de SSD en herhaal de test met twee keer zoveel gegevens, namelijk 138 GB. Ik herhaal deze laatste stap totdat de T700 Plus begint te smoren. De SSD begint pas te smoren vanaf ongeveer 500 GB aan te kopiëren gegevens. De SLC-modus lijkt uitgeput. Vanaf dat punt loopt de gegevensoverdracht met 2 GB/s, wat nog steeds sneller is dan de twee PCIe 4.0 SSD's.
Als de SSD een kwart vol is, gaat hij al na 200 GB gekopieerde gegevens van 3,6 GB/s naar 2 GB/s. Als hij halfvol is, daalt de snelheid ook na 200 GB aan gegevens. In dit geval zelfs tot 1,5 GB/s. Als driekwart van de SSD vol is, lukt het nog steeds om 100 GB op volle snelheid te schrijven. Daarna daalt het van 1 naar 1,5 GB/s.
Tijdens al deze kopieerprocessen wordt de SSD nooit warmer dan 58 graden. Dat is uitstekend. Wel gelden dezelfde beperkingen die al zijn genoemd in de paragraaf over de PCMark 10 benchmark.
Verdict: dubbele prestaties voor dubbele prijs
De op PCIe 5.0 gebaseerde Crucial T700 Pro laat PCIe 4.0 SSD's echt in het stof bijten. In mijn tests bleek hij meer dan twee keer zo snel te zijn als de SSD van de vergelijking. Dankzij de degelijke actieve koeling houdt de solid-state schijf het hoofd koel - zelfs bij het kopiëren van grote hoeveelheden gegevens. De schrijfprestaties zijn indrukwekkend, zelfs als het geheugen bijna vol is.
Maar wat klinkt als veel, is maar beperkt merkbaar in een home-office scenario of zelfs als je aan het gamen bent. De SSD is vooral de moeite waard als je de neiging hebt om grote hoeveelheden data heen en weer te schuiven of als je te maken hebt met grote foto- en videoprojecten. Of als je graag het beste en het snelste hebt dat je kunt krijgen. Voor alle anderen is een PCIe 4.0 SSD voldoende. Zeker gezien het feit dat deze aanzienlijk goedkoper is.
De T700 Pro kost meer dan twee keer zoveel als de PCIe 4.0 concurrentie. De WD Black SN850X, de snellere opvolger van de vergelijkings-SSD die in de test werd gebruikt, kost 169 frank/euro met dezelfde opslaggrootte van 2 TB. De T700 Pro kost bij lancering 371 frank/euro (beide per 30 mei 2023). Tel dat op bij de initiële kosten van een systeem dat geschikt is voor PCIe 5.0 en je hebt het over een groot bedrag. Met andere woorden, het is de moeite waard om goed na te denken of je daadwerkelijk tot de bovenstaande doelgroep behoort.
Technologie en maatschappij fascineren me. Beide combineren en vanuit verschillende perspectieven observeren is mijn passie.