Alwetende USB-stick: zo heb je Wikipedia altijd bij je

We leven in het informatietijdperk. Elke discussie aan de stamtafel en elke open vraag na de pubquiz kan worden beantwoord met een Google-zoekopdracht. Theoretisch. Zelfs als je een scriptie aan het schrijven bent of op zoek bent naar specifieke informatie, grijp je tegenwoordig instinctief naar het internet.

Wikipedia is al jaren de meest betrouwbare bron van kennis en feiten. De gratis encyclopedie. De Duitse editie bevat meer dan 2,9 miljoen artikelen en is daarmee de op twee na grootste versie. Engels staat op de eerste plaats met ongeveer 6,8 miljoen artikelen. Volgens de eigen cijfers is de internetencyclopedie de vierde meest bezochte website in Zwitserland. In Oostenrijk staat hij op de zesde plaats en in Duitsland nog steeds op de zevende plaats.

Het is een fascinerende gedachte: alle kennis van de mensheid, altijd binnen handbereik en slechts een paar klikken verwijderd. Maar wat als het internet niet werkt? Ik laat je zien hoe je altijd de gratis encyclopedie bij je kunt hebben zonder afhankelijk te zijn van het World Wide Web. (Spoiler: het is echt makkelijk.)

Waarom je Wikipedia zou moeten downloaden

Er zijn verschillende redenen om de grootste kennisdatabase lokaal op te slaan. Zonder de duivel op de muur te willen schilderen, mocht er ooit een grote stroom- of internetstoring zijn, dan kan een kopie van Wikipedia heel waardevol zijn. Maar misschien ben je vaak in het buitenland en wil je niet voor elke vraag je gegevens opgebruiken.

Of je gaat graag wandelen in gebieden met slecht netwerkbereik en wilt altijd de belangrijkste informatie bij de hand hebben. Want misschien heb je niet eens een computer nodig voor je lokale Wikipedia.

Afhankelijk van wat je precies nodig hebt, neemt een lokale kopie van Wikipedia tussen de 4 en 40 gigabyte in beslag. Dat lees je goed: Geen terabytes, zelfs geen honderden gigabytes. Dit betekent dat je je persoonlijke Wikipedia zelfs rechtstreeks naar je mobiel of een gewone USB-stick kunt downloaden en altijd bij je kunt hebben.

Hoe download je Wikipedia

In theorie kun je alle Wikipedia artikelen direct downloaden van de website. Dit zijn zogenaamde "dumps", die elke twee tot vier weken worden bijgewerkt. Deze dumps zijn elk iets meer dan 6 gigabyte groot en bevatten alle teksten van de Duitstalige Wikipedia, maar geen afbeeldingen of mediabestanden.

Dit is veel gemakkelijker en soms zelfs ruimtebesparender met offline lezers. Hier vind je een hele selectie van zulke readers, ze werken allemaal op een redelijk vergelijkbare manier. Deze tools zorgen voor het comprimeren, downloaden en weergeven van de bestanden en maken het geheel echt tot een fluitje van een cent.

Kiwix is bijvoorbeeld beschikbaar voor Windows, Mac en Linux en als app voor Android en Apple. Zodra je Kiwix hebt gedownload en geïnstalleerd, wijst de rest van het proces zich eigenlijk vanzelf. Je kunt verschillende versies van Wikipedia rechtstreeks vanuit de tool downloaden.

De kleinste versie is minder dan 4 gigabyte groot en bevat alleen de inleidingen van alle artikelen. Als je de volledige inhoud zonder afbeeldingen wilt, is het bestand ongeveer 18 gigabyte groot. Met alle afbeeldingen erbij neemt de hele gecomprimeerde versie van Wikipedia dan iets meer dan 41 gigabyte in beslag. Als alternatief zijn er ook dumps gesorteerd op onderwerp, zoals "Computers" of "Geschiedenis". Deze zijn dan slechts een paar honderd megabyte groot.

Nu hoef je het geheel alleen nog maar op te slaan op een USB-stick, et voilà, je alwetende stick is klaar.

Het hele proces werkt op precies dezelfde manier op een smartphone. Installeer de app, selecteer de gewenste versie en download. Toegegeven, de Kiwix app is niet echt mooi. Als je alleen bepaalde artikelen nodig hebt, zou ik daarom de officiële Wikipedia app aanraden.

"Maar Wikipedia is toch groter?"

Natuurlijk zijn dit sterk gecomprimeerde versies van de gratis encyclopedie. Het is moeilijk te zeggen hoe groot de hele Wikipedia eigenlijk is. Vooral omdat dit getal praktisch elke dag verandert.

De complete geschiedenisdump met alle XML-bestanden van de Engelstalige Wikipedia bestond in mei 2024 uit 28.701.652.484.981 bytes. Dat is meer dan 28 terabytes aan rauwe tekst. Dit is natuurlijk inclusief gebruikersprofielen, eventuele revisies van alle artikelen en nog veel meer dat niet interessant voor je is.

Met alle afbeeldingen en mediagegevens wordt dit cijfer nog absurder. Volgens Wikimedia Commons staan er wereldwijd 540 terabytes aan ongecomprimeerde mediabestanden op Wikipedia-servers. Veel plezier om dat op je USB-stick te krijgen.