
Achtergrond
10 dingen waar je aan moet denken als je met je kind gaat tuinieren
van Mareike Steger
Kinderen houden van lachen - en ze houden ervan taboes te doorbreken met humor, zegt humoronderzoeker Willibald Ruch. Hoe kunnen ouders het beste reageren? We hebben een suggestie: met deze 30 kindermoppen.
Jokevraag: Welk hulpmiddel gebruiken spoken bij schoolexamens?
Als je het antwoord weet, ben je of een kind. Of je hebt er een die regelmatig met nieuwe moppen thuiskomt.
Maar hoe gedraagt een spook zich bij schoolexamens?
Maar hoe zit het met grappig zijn? Wanneer beginnen kinderen dingen grappig te vinden? Hoe wordt hun gevoel voor humor gevormd? Op welk punt beginnen ze zich rot te lachen om kindergrappen en waarom houden ze in hemelsnaam van fecale humor?
Omdat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten.
Omdat we zulke vragen niet alleen kunnen beantwoorden, vroeg ik humoronderzoeker Willibald Ruch. Hij vertelde me ook waarom kinderen tandenborstels gebruiken om hun haar te kammen en waarom sommige volwassenen plasgrappen nog steeds geweldig vinden.
Spoken gebruiken er natuurlijk een tijdens schoolexamens: spookbriefjes.
. "Baby's glimlachen al op de eerste dag na de geboorte," zegt Willibald Ruch, hoogleraar persoonlijkheidspsychologie en diagnostiek aan de Universiteit van Zürich en humoronderzoeker van beroep. Deze glimlach heeft echter niets te maken met humor, maar eerder met ongecontroleerde spiersamentrekkingen, veronderstellen artsen. Want humor ontwikkelt zich pas in de loop van de kindertijd.
In het begin gebeurt dit bijvoorbeeld bij het spelen van "kiekeboe" of als de pasgeborene gekieteld wordt. De baby lacht en de gelukkige ouders lachen mee, stralend van vreugde. Ruch weet: "Op die leeftijd lachen kinderen om alles wat verrast zonder dat het gevaarlijk is."
. Later, als het kind tussen één en twee jaar oud is, lacht hij om dingen die incongruent, dat wil zeggen inconsistent zijn: Als er iets gebeurt dat niet overeenkomt met wat hij geleerd heeft. Voorwaarde hiervoor: Het kind weet dat twee dingen niet bij elkaar horen (het herkent de tegenstelling) en vindt het grappig om ze bij elkaar te brengen. Een voorbeeld: "Een kind kan een tandenborstel als kam gebruiken en daarmee zijn haar kammen," legt Ruch uit. Of hij lacht zich rot als de pap op de grond belandt in plaats van in zijn mond. Dit ongerijmdheidsprincipe amuseert peuters mateloos. Als volwassenen het ook nog grappig vinden, zijn ze nog blijer. Van jongs af aan merken kinderen dat humor iets is wat volwassenen leuk vinden.
Vanaf een jaar of twee beginnen ze grapjes te maken over taal en iets later raken ze geïnteresseerd in hun (eigen) uitwerpselen. Ze drukken dat graag uit in scheetgeluiden en dergelijke - en merken enthousiast op dat papa en mama dat helemaal niet grappig vinden. Nu is de basis gelegd voor de fascinatie voor plasgrappen, die begint rond de basisschoolleeftijd, wanneer kinderen daadwerkelijk in staat zijn grappen te vertellen. Tot dit punt is het alleen het eerste gevoel van het kind dat hij of zij een taboe raakt door scheten te laten of zich te verslikken.
Voor oudere kinderen zijn grappige woorden alleen niet meer genoeg. De onzin moet nu zinvol zijn, wat betekent: de ongerijmdheid moet worden opgelost of begrepen. Dus rond de leeftijd van zes jaar wordt een cognitieve component toegevoegd, zoals in deze grapvraag: "Wat doet een wolk als het jeukt? Het lijkt op een wolkenkrabber." De kinderen zijn blij als ze het weten op te lossen en vooral begrijpen. Ruch zegt: "Begrip is nu belangrijker dan het maken van grappen alleen."
. In principe hebben kinderen meer redenen om te lachen? Nee. Dat kinderen vaker lachen dan volwassenen ligt volgens Ruch niet aan hun leeftijd, maar aan hun omstandigheden. Andere onderzoekers, zoals Eva Ullmann van het Duits Instituut voor Humor, zeggen daarentegen dat kinderen nooit meer zoveel lachen als toen ze drie jaar oud waren. Kinderen hebben immers meer tijd voor plezier en spelletjes dan volwassenen, die op hun beurt vaker bezig zijn met het oplossen van taken en concentreren. Domme of vrolijke dingen leiden eerder af. Kinderen hebben dus niet alleen meer tijd om te lachen, het kost ook minder tijd. Soms is een enkel woord genoeg om een hele klas te laten dubbelklappen van het lachen.
Keyword: "Silly" of "funny".
Cue: fecale grappen. Waarom houden kinderen van plas-doe-moppen? Humoronderzoeker Ruch legt het als volgt uit: "Kinderen genieten van het doorbreken van taboes en hebben, in tegenstelling tot volwassenen, een zeer ongebalanceerd gevoel voor humor. Een enkel vies woord is daarom vaak genoeg om een enorme uitbarsting van lachen onder de kinderen te veroorzaken," terwijl blosjes van schaamte of bezorgde blikken op de gezichten van de ouders blijven staan. Als de ouders het vertellen van zulke "vieze" grappen tegenhouden, moedigt dat natuurlijk het verlangen om taboes te doorbreken des te meer aan. Dus, papa en mama, doe het wat vaker rustig aan!
Er is nog een reden voor meer ouderlijke kalmte en humor bij kindergrappen: sociaal psychologe Marion Bönsch-Kauke heeft in een uitgebreid onderzoek vastgesteld dat humoristische kinderen emotioneel en sociaal vaardiger zijn. Ze begrijpen hun medemensen beter en staan bij hen meestal in hoog aanzien. Bönsch-Kauke publiceerde haar observaties in haar boek uit 2003 "Psychologie des Kinderhumors: Schulkinder unter sich".
Wel, kinderen leren ook veel over leven met anderen door humor. En hun gevoel voor humor verandert in de loop der jaren. Volgens Bönsch-Kauke worden kinderen vanaf ongeveer elf à twaalf jaar enthousiast voor ironie en satire. Dan verwachten ze ook steeds meer geestige humor van hun leeftijdsgenoten; kinderachtige grappen worden niet meer zo goed ontvangen.
Dus aan alle ouders die momenteel de fecale fase moeten doorstaan: De kwelling zal eindigen. Althans meestal, want humor is iets heel individueels. Of zoals humoronderzoeker Ruch het zegt: "Zelfs sommige volwassenen genieten - afhankelijk van hun persoonlijkheid - nog steeds van fecale grappen of dingen die met uitscheiding te maken hebben."
Wel, veel geluk lieve moeder, lieve vader - ik voel met jullie mee en duim voor jullie. Hier zijn enkele fecaliënvrije grappen voor jou en je kinderen om jullie aan het lachen te houden:
De bijvoeglijke naamwoorden die me beschrijven? Open-minded, peinzend, nieuwsgierig, agnostisch, eenzaamheid-liefhebbend, ironisch en, natuurlijk, adembenemend.
Schrijven is mijn roeping. Ik schreef sprookjes op mijn 8e. "Supercoole" songteksten die niemand ooit te horen kreeg op mijn 15e en een reisblog halverwege mijn 20e. Vandaag wijd ik me aan gedichten en het schrijven van de beste artikelen aller tijden.