Vriendschap houdt je gezond - meer dan elke andere relatie

Heb ik de juiste voeding? Doe ik genoeg aan sport en slaap ik genoeg? Een mooie auto of de laatste mode? Wat maakt mensen gezond en gelukkig? Diep van binnen vermoedt iedereen waarschijnlijk dat het vooral de immateriële dingen zijn die ons verrijken. Het beroemdste onderzoek over dit onderwerp komt van de gerenommeerde Harvard University. De Grant Study onderzocht wat wordt ervaren als vreugde, over een periode van 80 jaar. Gedurende deze periode keken de onderzoekers naar het gezondheidstraject van de deelnemers en hun verdere leven, inclusief hun successen en mislukkingen in hun carrière en persoonlijke leven.

De bevinding: "Onze sociale relaties en hoe gelukkig we daarin zijn, hebben een sterke invloed op onze gezondheid," zegt onderzoeksleider Robert Waldinger, een professor in de psychiatrie aan de Harvard Medical School. "Het is goed om voor je lichaam te zorgen, maar voor relaties zorgen is ook een essentiële manier om voor jezelf te zorgen."

Om deze zelfzorg te vieren, hebben we de nieuwste wetenschappelijke bevindingen van geluks- en vriendschapsonderzoek onder de loep genomen. Het goede nieuws? Na het lezen hiervan zal de volgende keer dat je met je vrienden optrekt extra speciaal zijn.

Het dieptepunt: vrienden verbeteren je gezondheid

Wetenschapsjournaliste Lydia Denworth, die een boek schreef over de wetenschap van vriendschap, is verbaasd over hoezeer sociaal isolement ons immuunsysteem aantast. Wanneer je eenzaam bent, kan dit ervoor zorgen dat je witte bloedcellen hun gedrag veranderen, wat leidt tot meer ontstekingen en een verzwakte immuunrespons.

Nieuw onderzoek laat ook zien dat goede vrienden en een goede lichamelijke gezondheid mogelijk nog nauwer met elkaar verbonden zijn dan eerder werd aangenomen. Dit blijkt uit een studie die onlangs is gepubliceerd in het tijdschrift Society for Personality and Social Psychology. Voor het onderzoek werden meer dan 4.000 mensen drie weken lang geobserveerd die smartphones/horloges gebruikten om positieve en negatieve ervaringen met hun naaste sociale relaties te noteren. Tegelijkertijd beoordeelden ze hun bloeddruk, hartslag, stressfactor en copingvermogen. Het resultaat? Positievere ervaringen in sociale relaties werden over het algemeen geassocieerd met betere coping, minder stress en een lagere systolische bloeddruk (d.w.z. bloeddrukpieken tijdens stress).

Sociaal geïntegreerde mensen hebben ook de neiging om langer en gezonder te leven, hebben een lager risico op hoge bloeddruk en een beter zelfgenezend vermogen.

Langer en beter leven

Onderzoekers van Brigham Young University in Utah hebben de gezondheid van meer dan 300.000 mensen gedurende acht jaar gedocumenteerd. Ze analyseerden gegevens van 148 eerder gepubliceerde longitudinale onderzoeken waarin de frequentie van menselijke interacties werd gemeten. Het resultaat: sociale relaties leiden tot een lager sterftecijfer en een langer leven.

Het onderzoeksteam merkte daarentegen ook op hoe weinig sociale interactie zich verhoudt tot bekende risicofactoren. Het blijkt gelijk te staan aan het roken van ongeveer 15 sigaretten per dag, alcoholisme en is schadelijker dan lichamelijke inactiviteit of obesitas. Opvallend was ook dat de positieve invloed van familieleden, kinderen en partners significant lager was dan die van vriendschappen.

Het gezonde "Vrienden Effect" heeft overigens niets met leeftijd te maken. Volgens de onderzoeksleider "bieden vriendschappelijke relaties een zekere bescherming voor alle leeftijdsgroepen - van tieners tot gepensioneerden."

Ben gelukkiger en mentaal stabieler

Interessant is dat geluk en een positieve geestelijke gezondheid een soort netwerkeffect hebben - ze verspreiden zich via relaties. Je hebt misschien wel eens gehoord van het idee dat alle mensen over de hele wereld zes of minder sociale connecties van elkaar verwijderd zijn. Geluk is op dezelfde manier onderling verbonden. Een studie uitgevoerd aan Harvard bij 5.000 mensen over een periode van 20 jaar ontdekte: iemands gevoel van geluk heeft de neiging om zich over drie graden uit te spreiden. Dus als één persoon gelukkig is, heeft dat nog steeds invloed op een vriend van een vriend van een vriend.

Tegenovergesteld, verdriet lijkt dit rimpeleffect niet te hebben. Uit een onderzoek van de Universiteit van Warwick bleek dat gevoelens van geluk en een positieve mentale toestand zich verspreidden onder mensen in groepen, terwijl depressie dat niet deed. Mensen die veel en goede vriendschappen onderhouden hebben ook een hogere pijngrens en zijn mentaal veerkrachtiger. Dit blijkt uit een studie uitgevoerd aan de Universiteit van Oxford.

Diegenen die een uitgebreid sociaal netwerk hebben, produceren meer endorfine, of gelukshormonen. Studieleider Katerina Johnson zei: "Deze bevindingen zijn ook interessant omdat recent onderzoek suggereert dat het endorfinesysteem verstoord kan zijn bij geestelijke gezondheidsproblemen zoals depressie. Dit kan een van de redenen zijn dat depressieve mensen zich vaak sociaal terugtrekken."

Haar oordeel? "Niet alleen ons onderzoek suggereert dat de kwaliteit van onze sociale relaties invloed heeft op zowel onze lichamelijke als geestelijke gezondheid en levensverwachting. Daarom is het belangrijk om te begrijpen welke neurobiologische mechanismen hierbij betrokken zijn. Een gebrek aan interacties is de meest over het hoofd geziene factor die bijdraagt aan de verslechterende gezondheid van onze moderne samenleving."