Je kinderen noemen je bij naam
Hoe kinderen hun ouders noemen verschilt van gezin tot gezin. Het komt zelden voor dat ouders bij de voornaam van hun kinderen worden genoemd. En het is ook even wennen. Dat denk ik tenminste.
Ik ben nog steeds de "papa" voor mijn kinderen. Maar voor hoe lang nog? Steeds vaker merk ik dat vrienden met tienerkinderen hun ouders bij hun voornaam noemen. Persoonlijk vind ik dit nogal, laten we zeggen, ongebruikelijk. Als het aan mij lag, zouden mijn twee kinderen mij voor de rest van hun leven "Papa" mogen noemen in plaats van mijn voornaam, die toch al niet bijzonder origineel is. Ook mijn eigen ouders noem ik tot op de dag van vandaag "Mami" en "Papi". Want zelfs als volwassene zullen ze dat altijd voor me zijn.
Volgens onderzoeken en enquêtes sta ik hierin niet alleen. Heel weinig kinderen noemen hun ouders bij hun voornaam - wat een goede zaak is, als je de drie jaar geleden overleden Deense kindergezinstherapeut Jesper Juul gelooft. Hij zei ondubbelzinnig: "Een kind dat zijn ouders bij hun voornaam noemt, is strikt genomen een kind dat geen ouders heeft."
Ok, een behoorlijk steile uitspraak. Waar ik het echter met Juul eens ben: Ik ben geen vriend en maatje van mijn kinderen en zal dat ook nooit worden. En omdat woorden meer zijn dan eenvoudige woorden, maar ook relaties uitdrukken, klinkt "mama" of "papa" voor mij gewoon natuurlijker.
Het hoeft niet zo ver te gaan als meer dan 100 jaar geleden, toen kinderen hun ouders moesten aanspreken als "mevrouw moeder" of "meneer vader". Toch zijn er ook nu nog bekende persoonlijkheden die precies dat van hun kinderen eisen. De voormalige coach van Bayern München, de Nederlander Louis van Gaal, kwam een paar jaar geleden in het nieuws toen hij in een kranteninterview onthulde dat zijn dochters hem bij zijn voornaam noemden. Van Gaal was minder bezig met het scheppen van kunstmatige afstand dan met het uitdrukken van eerbied.
Het is een feit dat de relatie tussen ouders en kinderen een asymmetrische is, ook al streef ik er als vader natuurlijk naar deze relatie altijd op ooghoogte te houden. Deze asymmetrie komt ook tot uiting in het taalgebruik. Het is geen toeval dat mensen - ook ik - hun kinderen niet aanspreken met "dochter" of "zoon", maar met hun voornaam.
"Papa" heeft natuurlijk geen plaats als ik het over mezelf heb. Mensen die over zichzelf praten in de derde persoon zijn voor mij sowieso anathema. Maar je kunt deze taalkundige onuitspreekbaarheid overtreffen met de zin: "Papa zei dat er geen snoepjes meer zijn na het tandenpoetsen". Ok, dat is nu een ander onderwerp... . Op het laatst mogen mijn kinderen me noemen wat ze willen. Natuurlijk wordt mijn relatie met hen steeds vriendelijker naarmate ze ouder worden. En toch zou ik blij zijn dat als mijn dan 16-jarige dochter me vanaf de uitgang belt, het zal klinken als: "Papa, kun je me ophalen? De laatste bus is net vertrokken."
Maar het verbaast me niet.
Maar ik vraag me af wat je ervaringen zijn met dit onderwerp en hoe je als ouder aangesproken wilt worden. Ik ben benieuwd naar je mening.
Twee keer vader, derde kind in het gezin, paddestoelenplukker en visser, hardcore toeschouwer, half-Deense en wereldkampioen blunderaar.