Producttest

De Nikon Z f: een schoonheid met ruwe randjes

David Lee
23-11-2023
Vertaling: machinaal vertaald

De Nikon Z f ziet er oud uit. Maar alleen in de letterlijke zin. Hij straalt de charme uit van een analoge camera en is uitgerust met moderne technologie. Dat is aantrekkelijk, maar brengt in het gebruik een aantal eigenaardigheden met zich mee waar je even aan moet wennen.

Retrocamera's zijn fundamenteel tegenstrijdig. Ze lijken ouderwets, maar ze zijn modern. De Nikon Z f is een bijzonder sterk voorbeeld. Uiterlijk is hij gebaseerd op de Nikon FM2 uit 1982. De FM2 is niet alleen analoog; het is een mechanische camera, dus hij werkt zelfs zonder elektriciteit. Alleen de lichtmeter heeft een batterij nodig, maar de camera werkt ook zonder batterij.

De Nikon Z f is het tegenovergestelde. Je kunt niet eens door de zoeker kijken zonder stroom. De Z f heeft veel rekenkracht en zelfs "kunstmatige intelligentie". Deze mix van klassiek aan de buitenkant, modern aan de binnenkant klinkt geweldig, maar heeft zijn valkuilen als het op gebruik aankomt.

Nikon Z f (40 mm, 24.50 Mpx, Volledig formaat)
Camera
EUR2748,33

Nikon Z f

40 mm, 24.50 Mpx, Volledig formaat

Ontwerp: prachtig om naar te kijken

De Nikon Z f is zonder twijfel een schoonheid. Het is een van de mooiste camera's die ik ooit heb vastgehouden. Laat je niet afschrikken door het stof op de foto's: dat zie je in werkelijkheid nauwelijks. Ondanks de vele extra bedieningselementen in vergelijking met de FM2, ziet de Z f er elegant uit. Het enige dat me op visueel niveau stoort is dat het ingeklapte scherm niet gelijk ligt met de rest van de achterkant.

De retro-uitstraling van de Nikon Z f is een succes.
De retro-uitstraling van de Nikon Z f is een succes.
Bron: David Lee

Zoals gebruikelijk bij camera's van vroeger, is er geen echt handvat. De Z f weegt zonder lens ruim 700 gram, dus een beetje meer grip zou goed zijn. Nikon biedt een bijpassende grip los of met de camera. Ik heb het niet geprobeerd, maar ik raad het toch aan op basis van mijn ervaring zonder grip.

Gebruik: een lastige evenwichtsoefening

De achterkant van het apparaat ziet eruit als elke andere hedendaagse camera en er zijn geen verschillen in het gebruik. De bovenkant is echter compleet anders.

De draaiknop om de sluitertijd te selecteren lijkt ook op die van de FM2. Het heeft meer punten, deels omdat de Z f een groter bereik aan sluitertijden biedt. Alleen volledige belichtingsniveaus kunnen worden geselecteerd. Voor fijnere gradaties stel ik de draaiknop in op "1/3 stap" en selecteer ik de sluitertijd zoals gebruikelijk met de achterste, ongelabelde draaiknop.

1/3 stap betekent dat je de tijd kiest met de draaiknop achterop. Er is geen automatische stand op de sluiterknop.
1/3 stap betekent dat je de tijd kiest met de draaiknop achterop. Er is geen automatische stand op de sluiterknop.
Bron: David Lee

De sluiterknop heeft geen automatische stand. In plaats daarvan stel ik hem in op automatisch door links de juiste stand te kiezen. In de standen P, A en Auto wordt de sluitertijd automatisch bepaald door de camera, zoals bij de meeste camera's het geval is. Maar het is anders dan wat ik ken van bijvoorbeeld Fujifilm retro camera's. Je hebt geen keuzeknop nodig. De modi komen automatisch tot stand door het diafragma en de sluitertijd in te stellen op een specifieke waarde of op automatisch. Dat is veel eleganter, maar dat is in principe geen optie bij Nikon, omdat die al heel lang geen diafragmaring meer op de objectieven heeft.

Er is ook geen keuzeschakelaar voor diafragma en sluitertijd nodig.

Er is ook geen automatische instelling op de ISO-knop. Er is alleen "C", wat betekent dat de ISO-waarden niet via de draaiknop worden ingesteld, maar via het menu of een door de gebruiker gedefinieerde knop. De C-positie werkt op dezelfde manier als de "1/3 stap" positie op de sluiterknop. Dit komt overeen met het concept, maar ik vind het vervelend. Want als ik de ISO op automatisch zet in de C-stand, blijft dat zo, zelfs als ik de ISO op een bepaalde waarde draai op de draaiknop. Ik moet dus terug naar "C", het automatische uitschakelen en dan pas kan ik de ISO-waarde op de draaiknop veranderen.

Het geheel laat zien hoe moeilijk de balans tussen modern en vintage is. Ik kan de Z f op dezelfde manier gebruiken als een moderne Nikon, maar dan worden de draaiknoppen aan de bovenkant slechts decoratie.

Uitrusting: goed, maar met kleine gebreken

Het scherm kan worden uitgeklapt en 180 graden worden gedraaid. Het is gemakkelijk af te lezen, zelfs in zeer heldere omgevingen. Ik vind de zoeker ook goed. Hij is helder en vrij groot; de resolutie is gemiddeld met 3,69 miljoen pixels.

De Nikon Z f heeft twee kaartsleuven, wat gezien de slanke behuizing een compliment verdient. Een ervan is echter voor microSD-kaarten. Dat is niet goed voor veelvuldig inpluggen en uitpluggen - ik zie het meer als noodopslag of back-up. Beide kaartsleuven bevinden zich aan de onderkant naast de batterij. Dit is behoorlijk onpraktisch als je met een statief werkt. Ik kan in ieder geval mijn statiefplaat vastgeschroefd laten zitten, omdat het compartiment nog steeds wijd genoeg open kan.

Card compartment aan de onderkant: kaarten verwisselen is nog net mogelijk met de plaat van mijn Manfrotto statief.
Card compartment aan de onderkant: kaarten verwisselen is nog net mogelijk met de plaat van mijn Manfrotto statief.
Bron: David Lee

Een nieuwigheid bij Nikon is meervoudige belichting met pixelverschuiving. De camera maakt meerdere foto's en beweegt de sensor pixel voor pixel. Deze individuele beelden worden gecombineerd tot een beeld met weinig ruis of een hoge resolutie. Dit is echter niet mogelijk in de camera zelf; daar is Nikon's NX Studio software voor nodig. Maar die is in ieder geval eenvoudig te gebruiken: NX Studio herkent welke opnamen tot een pixelverschuivingsreeks behoren.

Ik ben niet overtuigd door de resultaten. Niet zonder statief in ieder geval, maar zelfs met statief krijg je nog steeds kleurvervaging en vreemde artefacten. Jammer, want deze functie zou zeer welkom zijn, zeker gezien de matige resolutie van de Z f.

Pixelverschuiving werkte niet bij mij. Zonder statief zijn de afzonderlijke beelden verschoven...
Pixelverschuiving werkte niet bij mij. Zonder statief zijn de afzonderlijke beelden verschoven...
Bron: David Lee

Goede beeldstabilisatie

De Nikon Z f heeft beeldstabilisatie in de camera. Volgens de CIPA standaard compenseert deze voor acht belichtingsniveaus - een zeer goed aantal. Ter vergelijking, de Nikon Z6 II - technisch vergelijkbaar in veel opzichten - heeft slechts 5,5 niveaus.

Deze getallen zijn laboratoriumwaarden. In mijn dagelijkse fotografie kan ik tot een halve seconde belichten met de 40 mm lens zonder bewegingsonscherpte te veroorzaken. Dat is ook goed. De afbeelding hieronder is belicht met een halve seconde zonder statief.

De beeldstabilisator is geweldig. Zonder stabilisator heb je voor dit soort opnamen een statief nodig.
De beeldstabilisator is geweldig. Zonder stabilisator heb je voor dit soort opnamen een statief nodig.
Bron: David Lee

Kwaliteiten bij weinig licht met autofocus en sensor

De Nikon Z f heeft ook andere kwaliteiten bij weinig licht. De back-illuminated volformaat sensor maakt niet veel ruis. Het is waarschijnlijk hetzelfde als in de Nikon Z6 II. Voor een kleine webview zijn zelfs foto's in het vijfcijferige ISO-bereik bruikbaar.

Een opname gemaakt met 57600 ISO.
Een opname gemaakt met 57600 ISO.
Bron: David Lee

Zulke hoge ISO-waarden zijn alleen nodig als het bijna donker is, wanneer de autofocus bij veel camera's niet meer goed werkt. Gelukkig geldt dit niet voor de Nikon Z f. Volgens de fabrikant werkt de autofocus tot -10 lichtwaarden, wat erg goed is. Ik kan dit niet precies controleren, maar in de zeer slecht verlichte clubruimte die je hierboven ziet, werkt de autofocus van de Z f zonder problemen.

Met de combinatie van goede beeldstabilisatie, weinig ruis en gevoelige autofocus biedt de Nikon Z f een goed totaalpakket voor fotografie bij weinig licht.

Betrouwbare oogdetectie

De oog- en gezichtsdetectie werkten ook goed voor mij. Zelfs bij weinig licht detecteert de camera meerdere paar ogen en ik kan de pijltjestoetsen gebruiken om naar een ander paar te schakelen als dat nodig is. Hieronder zie je een korte zelftest terwijl je voor de camera staat te friemelen.

Ik heb de onderwerpherkenning voor sport en dieren nog niet geprobeerd - de 40 mm testlens is daar niet geschikt voor.

Standaard video

De videofunctie biedt wat je op dit moment kunt verwachten in deze klasse. Zoals vaak het geval is met 4K-video, is er een tweedeling. Bij langzame herhalingsfrequenties tot 30 beelden per seconde (FPS) wordt de hele sensor uitgelezen. De kijkhoek is ongeveer hetzelfde als bij het maken van foto's. Bij 50 of 60 FPS versmalt de beelddoorsnede echter tot APS-C of DX, zoals Nikon het noemt.

Zoals gebruikelijk bij Nikon heeft de videomodus aparte instellingen ten opzichte van de fotomodus. Je kunt bijvoorbeeld foto's instellen op 1/2000 seconde en video's op 1/60 seconde. Of automatische ISO voor foto's en handmatig ISO instellen voor video's. Ik vind dit erg praktisch.

Bij het opnemen van video's profiteer je van de sterke beeldstabilisator, de goede oogdetectie en het roterende scherm.

Doorlopende beelden en rolling shutter

De camera ondersteunt prerelease capture, maar zoals bij alle Nikon camera's tot nu toe alleen in JPEG formaat. Deze functie slaat beelden op in de cache, zelfs zonder de sluiter los te laten. Dit betekent dat je de ontspanknop tot een seconde te laat kunt indrukken en toch het beslissende moment in beeld kunt hebben. De Z f bereikt een maximale snelheid van 30 foto's per seconde - bekend als de C30-modus.

De C30-modus is de enige die gebruik maakt van de elektronische sluiter. Voor de rest heb je de keuze tussen de puur mechanische sluiter en de sluiter met een elektronisch eerste gordijn. Deze laatste is iets stiller en voorkomt trillen van de sluiter.

De mechanische sluiter maakt tot 14 RAW-beelden per seconde. Dit betekent dat snelle series ook zonder elektronische sluiter mogelijk zijn. Met een snelle geheugenkaart kan de camera de snelheid oneindig vasthouden.

Als je de elektronische sluiter gebruikt, krijg je uitgesproken rollende sluitereffecten. Naast de C30-modus is dit vooral een probleem bij video's.

Het rollende sluitereffect met de elektronische sluiter (links) is uitgesproken. Maar de Z f gebruikt bijna altijd de mechanische sluiter (rechts).
Het rollende sluitereffect met de elektronische sluiter (links) is uitgesproken. Maar de Z f gebruikt bijna altijd de mechanische sluiter (rechts).
Bron: David Lee

Retrogevoel: handmatig en zwart-wit

Een retrocamera koop je niet alleen om rationele redenen - het gaat ook om het gevoel. Daarom vraag ik in mijn laatste test of ik een retrogevoel krijg als ik de camera gebruik als een oud model.

Ik gebruik handmatige scherpstelling en belichting, waarbij ik de ISO eenmaal instel en niet meer verander - alsof ik film laad. Ik kies 800 ISO, een veelzijdige middenweg. Zoals een 800-meter hardloper bij atletiek.

Als ik op deze manier foto's maak, past de Z f bij me. Het feit dat ik alleen volledige stappen kan selecteren voor de sluitertijd op de draaiknop stoort me niet. Ik kan de rand zien op het kleine mini-LCD. Handmatig scherpstellen werkt ook, maar ik vergeet het af en toe omdat ik zo gewend ben aan automatisch scherpstellen.

Het wordt lastig als ik af en toe weer gebruik wil maken van de moderne gemakken. Dat vereist een reeks ingrepen.

Wat heel gemakkelijk is om te doen, is schakelen tussen kleur en zwart-wit. Waar je heen en weer schakelt tussen foto en video, heeft de Z f ook een zwart-wit modus. Dit is niets meer dan een fotomodus waarbij de beelden een monochrome stijl krijgen. Misschien denk je dat dit een overbodige gimmick is, maar de monochrome stijlen die Nikon al jaren levert zijn eigenlijk best cool. Maar ik gebruik ze meestal nooit omdat ze verborgen zitten in de diepte van de camera.

De zwart-wit modus is een goede gelegenheid om andere ideeën op te doen.
De zwart-wit modus is een goede gelegenheid om andere ideeën op te doen.
Bron: David Lee

Er zijn drie monochrome afbeeldingsstijlen die op verschillende manieren kunnen worden aangepast. Je kunt kiezen uit helderheid, contrast, helderheid en "medium-fijne structuren verscherpen". Hiervoor kunnen kleurenfilters (geel, oranje, rood en groen) worden gebruikt.

Natuurlijk kun je elke kleurenfoto later omzetten in een zwart-witfoto. Dit houdt je flexibel terwijl je de zwart-witmodus in de camera kiest. Maar of je de zwart-witfoto's door de zoeker kunt zien, maakt een groot verschil. Zo kun je geschikte onderwerpen beter herkennen.

In Lightroom zien de geconverteerde RAW-opnamen er nooit hetzelfde uit als de JPEG's. Maar wel in Nikon's eigen converter, NX Studio. Dus als je de zwart-wit foto's van de camera wilt gebruiken als uitgangspunt voor verdere bewerking, is het gratis NX Studio het bekijken waard.

Verdict: goed bij slecht licht

De prestaties van de Nikon Z f zijn solide. Ik zie hem vooral als een stijlvolle camera voor gebruik bij weinig licht. Zijn sterkste punten zijn de goede beeldstabilisator, de lage ruis en de betrouwbare autofocus. Al het andere kan hij ook, maar hij springt er niet uit.

Bij een retrocamera gaat het niet alleen om prestaties, maar ook om stijl. Puur uiterlijk gezien maakt de Z f zijn verwachtingen waar: het is een juweeltje. En ouderwets gebruik werkt ook.

Het retro-ontwerp heeft echter enkele nadelen voor modern gebruik. Zonder extra handgreep biedt de camera weinig steun. De geheugenkaarten kunnen niet aan de zijkant worden geplaatst; het batterijvak moet aan de onderkant worden geopend. Het ontbreken van diafragmaring op Nikon objectieven betekent dat er ook een modusschakelaar nodig is, wat de zaken complexer maakt en voor verwarring kan zorgen. Ik vind het vervelend dat je met het ISO-wieltje niet kunt overschakelen van handmatig naar automatisch.

Als je een grote retro fan bent, kun je zeker leven met deze beperkingen omdat het slechts details zijn. Anders zou de Nikon Z6 II een alternatief zijn - of je kunt wachten op de Z6 III.

Afbeelding voorkop: David Lee

23 mensen vinden dit artikel leuk


User Avatar
User Avatar

Mijn belangstelling voor computers en schrijven leidde me relatief vroeg (2000) naar de technische journalistiek. Ik ben geïnteresseerd in hoe je technologie kunt gebruiken zonder gebruikt te worden. In mijn vrije tijd maak ik graag muziek waarbij ik mijn gemiddelde talent compenseer met een enorme passie. 

Deze artikelen kunnen je ook interesseren

  • Producttest

    De Nikon Z6 III kan alles behalve hoge resolutie

    van David Lee

  • Producttest

    Is de Panasonic G9 II geschikt voor natuurfotografie?

    van David Lee

  • Producttest

    Nikon Z 8: hou je mond en neem mijn geld aan

    van David Lee

Opmerkingen

Avatar