Aspirine als pijnstiller? Waarom veel mensen acetylsalicylzuur verkeerd gebruiken
Het is niet echt geschikt als pijnstiller, maar heeft andere nuttige eigenschappen: Aspirine werkt bloedverdunnend en kan op het juiste moment zelfs levensreddend zijn. Wat je moet weten over acetylsalicylzuur (ASA).
Je hebt zeker wel eens in je leven een aspirinetablet genomen tegen de pijn, toch? De kleine witte pilletjes zijn tenslotte waarschijnlijk de bekendste pijnstiller. Maar er zijn eigenlijk meer geschikte middelen als iets pijn doet, want aspirine is in de eerste plaats een bloedverdunner. Dit betekent dat hoewel het zeker kan helpen bij hoofdpijn, het op de lange termijn ook schadelijk kan zijn voor je maag.
Maar vanaf het begin: van wilgenbast tot acetylsalicylzuur (ASA)
"Aspirine" is eigenlijk gewoon een merknaam die oorspronkelijk in 1899 door Bayer AG werd geregistreerd voor acetylsalicylzuur (ASA). Op dat moment was het medicijn al op de markt en was het begonnen aan zijn triomfantelijke opmars als pijnstiller. De naam "Aspirine" is afgeleid van de oude naam voor acetylsalicylzuur ("acetylspiric acid"), die verwijst naar de wilgenbast als de oorspronkelijke bron van het actieve ingrediënt.
Wilgenbast bevat salicine, dat in het lichaam wordt omgezet in salicylzuur. De pijnstillende en koortswerende eigenschappen van wilgenbast waren al bekend in de oudheid. Tegenwoordig wordt salicylzuur synthetisch geproduceerd en vervolgens gemodificeerd tot acetylsalicylzuur. Dit maakt een nauwkeurigere dosering en een betere verdraagbaarheid mogelijk dan het gebruik van wilgenbast of salicylzuur.
Wat waarschijnlijk 's werelds bekendste pijnstiller is, is niet zonder bijwerkingen
Hoewel Bayer AG de naam Aspirine tot op de dag van vandaag heeft beschermd, is het patent op acetylsalicylzuur al lang verlopen - wat betekent dat er nu een aantal producten zijn die ASA bevatten onder een andere naam. Desondanks genereert Bayer nog steeds een jaarlijkse omzet van enkele honderden miljoenen euro's met Aspirine in Duitsland en Zwitserland.
Het medicijn is nog populairder in de VS. Wie heeft niet de enorme blikken vol tabletten gezien die in elk Amerikaans badkamerkastje lijken te staan en waaruit mensen 's ochtends bij het ontbijt een profylactische dosis nemen? Dat komt omdat ASA daar minder wordt gebruikt om pijn te behandelen en vaker om hart- en vaatziekten te voorkomen, vooral bij mensen met een hoger risico op hartaanvallen of beroertes. Dit gebruik van aspirine is echter controversieel, omdat vaak ingenomen ASA het maagdarmkanaal kan irriteren en kan leiden tot buikpijn, misselijkheid, braken en zelfs maagzweren.
Alternatieve pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen helpen bij pijn op een vergelijkbare of zelfs betere manier dan aspirine, maar zijn vaak makkelijker te verdragen en hebben minder of andere bijwerkingen. Maar ook hier geldt natuurlijk dat je jezelf eerst moet informeren en nooit de maximaal aanbevolen doses moet overschrijden.
Wanneer aspirine levens kan redden
Het gebruik van ASA wordt daarom minder aanbevolen voor de langetermijnpreventie van hart- en vaatziekten. Als bloedverdunner kan aspirine in bepaalde situaties echter zelfs levens redden: In de spoedeisende medische zorg wordt ASA vaak gebruikt voor de acute behandeling van beroertes en hartaanvallen. Medisch personeel injecteert het medicijn dan direct in de bloedbaan zodat het sneller werkt. Het bloedverdunnende effect kan helpen om bloedstolsels op te lossen of de vorming van nieuwe bloedstolsels te voorkomen.
Doch moet je in zo'n geval niet zelf naar een tablet grijpen. Enerzijds is het effect vertraagd vergeleken met intraveneuze toediening door de spoedarts en anderzijds moet aspirine niet bij alle patiënten met een beroerte of hartaanval worden gebruikt. Vooral bij mensen met een bekende allergie voor aspirine, maag-darmzweren of bloedingsstoornissen kan ASA ernstige complicaties voor de gezondheid veroorzaken, zoals allergische reacties of inwendige bloedingen.
Geen ASA vóór een operatie
Zo nuttig als het bloedverdunnende effect in sommige gevallen kan zijn, kan het een ongunstig effect hebben tijdens een operatie. Het is namelijk belangrijk om bloedverlies tot een minimum te beperken en een goed functionerende bloedstolling is hiervoor essentieel. De Duitse Vereniging voor Anesthesiologie en Intensive Care Geneeskunde (DGAI) beveelt daarom aan dat patiënten die regelmatig aspirine gebruiken daar minstens zeven dagen voor een operatie mee moeten stoppen om het risico op bloedingen tijdens of na de operatie te verkleinen. Het volgende geldt altijd: omdat iedereen individueel reageert op medicatie en verschillende medicijnen op elkaar kunnen inwerken, moet je deze zaken altijd met je arts bespreken.
ASS tegen kanker: wat kan aspirine nog meer doen?
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat aspirine in staat is om kankercellen te doden en de groei van tumoren te remmen. In 2021 publiceerde een Chinees onderzoeksteam bijvoorbeeld een metastudie over het effect van aspirine bij de preventie en behandeling van kanker, waarin ze concludeerden dat het
regelmatig gebruik van aspirine het risico op kanker van de dikke darm en de galwegen kan verminderen en kan bijdragen aan een betere overlevingskans. Aspirine zou dus een belangrijke rol kunnen spelen bij de preventie en behandeling van kanker.
33 mensen vinden dit artikel leuk
Wetenschapsredacteur en bioloog. Ik hou van dieren en ben gefascineerd door planten, hun mogelijkheden en alles wat je ermee kunt doen. Daarom is mijn favoriete plek altijd buiten - ergens in de natuur, het liefst in mijn wilde tuin.
12 opmerkingen
later