Als de Bordeaux opdroogt

Meer dan de helft van de wijngebieden in de wereld zou onbruikbaar kunnen worden als de gemiddelde temperatuur met meer dan 2 graden Celsius stijgt. Hieronder vallen gebieden in Spanje, Portugal en het zuiden van Californië. In het ergste geval zou maar liefst tot 70 procent niet meer kunnen bijdragen aan de wijnvoorziening, schrijft een team van deskundigen in "Nature Reviews Earth & Environment". De experts zien echter ook reden voor hoop: tot een kwart van de bestaande wijnbouwgebieden zou productiever kunnen worden als gevolg van klimaatverandering en er zouden nieuwe gebieden bij kunnen komen - bijvoorbeeld in Zuid-Engeland.

Het feit dat wijnbouw - net als alle andere takken van landbouw - verandert met het klimaat is geen nieuw inzicht. De experts uit Bordeaux, Palermo en Bourgondië hebben nu echter alle belangrijke factoren verzameld die van invloed zouden kunnen zijn op de zorgvuldig verbouwde druiven op een verhitte planeet. Ze hebben in hun analyse ook meegenomen dat de wijnboeren van de wereld niet helemaal onvoorbereid zijn op de gevolgen van klimaatverandering, maar verschillende maatregelen nemen om de achteruitgang van hun wijnstokken tegen te gaan. De meest voor de hand liggende stressfactoren zijn de stressfactoren die de wijnbouwers ondervinden. De meest voor de hand liggende stressfactoren zijn hitte en droogte; het hardst getroffen zijn de regio's waar veel zonuren tot nu toe een paradepaardje waren voor hun wijnstokken. Zinfandel uit Zuid-Californië heeft daarom hoogstwaarschijnlijk geen toekomst meer - en zal worden vervangen door droogteresistente variëteiten of zelfs door wijnen die voorheen in heel andere regio's groeiden. Hogere temperaturen verschuiven ook de groeicyclus van de planten naar voren, zodat de druiven eerder rijp zijn als het warmer is. Gemiddeld oogsten wijnboeren hun wijnstokken nu twee tot drie weken eerder in het jaar dan 40 jaar geleden.

Meer alcohol, minder zuur

Als gevolg daarvan hebben de druiven een andere samenstelling van ingrediënten bij de oogst - en dat proef je. In plaats van fruitig-frisse smaken worden ze gedomineerd door overrijp of gekookt fruit, schrijft het team van auteurs. Bovendien bevatten wijnen van druiven die bij hogere temperaturen zijn gegroeid meer alcohol en minder zuren. Dit verhoogt weer het risico dat micro-organismen de (potentieel) dure wijn besmetten.

Wijnboeren zouden veel kunnen doen om in de toekomst wijnen van hoge kwaliteit te kunnen bottelen: andere variëteiten kweken die beter gedijen onder de nieuwe omstandigheden; het rijpingstijdstip vertragen door kruisingen of genetische modificatie; of hun wijngaarden anders beheren. Nieuwe teeltgebieden in meer noordelijke klimaten zouden mogelijkheden kunnen bieden, mits ze niet hoeven te wijken voor de productie van niet-alcoholische voedingsmiddelen.

Het onderzoeksteam vreest echter dat al deze inspanningen niet helpen als wijnliefhebbers niet meedoen: De geografische herkomst van een wijn staat immers vaak garant voor kwaliteit; een fles Bordeaux mag doorgaans meer kosten dan een Württemberg Trollinger. Volgens het team van auteurs zal de neergang van de drank daarom vooral afhangen van de vraag of sommeliers de voorkeur geven aan nieuwe druivensoorten en de noordwaartse migratie van teeltgebieden.

Spectrum van de wetenschap

Wij zijn partners van Spektrum der Wissenschaft en willen goed onderbouwde informatie toegankelijker voor je maken. Volg Spektrum der Wissenschaft als je de artikelen leuk vindt.